لوزه و انواع آن

لوزه چیست؟

لوزه‌ها غدد کوچکی هستند که در پشت گلو قرار دارند و بخشی از سیستم ایمنی بدن هستند. آنها به مبارزه با عفونت‌ها کمک می‌کنند، زیرا حاوی سلول‌های ایمنی هستند که می‌توانند میکروب‌ها و ویروس‌ها را شناسایی و از بدن دفع کنند. به طور معمول، لوزه‌ها هنگام ابتلا به عفونت‌های گلو یا سرماخوردگی ورم می‌کنند. در برخی موارد، اگر لوزه‌ها بیش از حد بزرگ شوند یا به طور مداوم عفونت کنند، ممکن است نیاز به برداشتن آنها از طریق عمل جراحی باشد.

لوزه کجاست؟

لوزه‌ها در گلو قرار دارند، یکی در هر طرف گلو. به طور دقیق‌تر، لوزه‌ها در قسمت عقب دهان و در نزدیکی لبه‌های گلو قرار دارند، درست بالای گلو و پشت زبان. لوزه‌ها معمولاً به راحتی در هنگام نگاه کردن به دهان دیده نمی‌شوند، مگر اینکه ورم کرده یا عفونی شده باشند. این غدد بخشی از سیستم ایمنی بدن هستند که به مقابله با میکروب‌ها کمک می‌کنند.

انواع لوزه‌ها

لوزه‌های پاریس (Tonsils): لوزه‌هایی که در دو طرف گلو، در عقب دهان و بالای گلو قرار دارند. این لوزه‌ها را بیشتر به نام “لوزه‌های پاریس” یا “لوزه‌های حلقی” می‌شناسند.

لوزه سوم (Adenoids): این لوزه‌ها در قسمت بالای گلو، پشت بینی قرار دارند. این لوزه‌ها بیشتر در کودکان فعال هستند و با رشد کودک ممکن است کوچک شوند.

لوزه زبان (Lingual Tonsils): این لوزه‌ها در انتهای زبان قرار دارند و مشابه سایر لوزه‌ها عمل می‌کنند.

عملکرد لوزه‌ها

لوزه‌ها نقش مهمی در سیستم ایمنی بدن دارند. این غدد به بدن کمک می‌کنند تا از عفونت‌های مختلف مانند عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی که از طریق دهان یا بینی وارد می‌شوند، محافظت کند. لوزه‌ها به شناسایی و مقابله با این میکروب‌ها پرداخته و به بدن کمک می‌کنند تا پاسخ ایمنی مناسب را ارائه دهد.

ساختار و ویژگی‌های لوزه‌ها

لوزه‌ها معمولاً در دوران کودکی بزرگتر هستند و به تدریج با رشد سیستم ایمنی بدن کودک، اندازه آنها کوچک‌تر می‌شود.لوزه‌ها در سطح خود دارای حفره‌ها و شکاف‌هایی هستند که مواد میکروبی، سلول‌های مرده و باکتری‌ها در این حفره‌ها جمع می‌شوند. این غدد لنفاوی بیشتر در پاسخ به عفونت‌ها و شرایط التهابی فعال هستند.

عفونت و مشکلات لوزه‌ها

گاهی اوقات لوزه‌ها می‌توانند بزرگ شوند یا عفونی شوند که این امر می‌تواند مشکلات زیادی ایجاد کند. یکی از شایع‌ترین مشکلات لوزه‌ها، التهاب لوزه‌ها (تونسیلیت) است.

علائم عفونت لوزه‌ها

گلودرد: یکی از شایع‌ترین علائم عفونت لوزه‌ها است.

تب: عفونت لوزه‌ها می‌تواند باعث تب و لرز شود.

درد در ناحیه لوزه‌ها: در عفونت‌ها، لوزه‌ها ممکن است دردناک شوند و بلع را دشوار کنند.

آبریزش بینی یا مشکل در تنفس از راه بینی: گاهی اوقات به دلیل ورم لوزه‌ها، مجاری تنفسی مسدود می‌شوند.

خروپف یا خرخر هنگام خواب: ورم لوزه‌ها می‌تواند مجاری هوایی را مسدود کرده و باعث خرخر یا اختلال در تنفس شبانه شود.

نوع عفونت‌ها

عفونت‌های ویروسی: مثل سرماخوردگی یا آنفولانزا.

عفونت‌های باکتریایی: شایع‌ترین نوع عفونت باکتریایی لوزه‌ها، گلودرد استرپتوکوکی است.

بزرگ شدن لوزه‌ها

لوزه‌ها معمولاً در کودکان بزرگتر از بزرگسالان هستند، و در بسیاری از موارد، بزرگ شدن لوزه‌ها باعث مشکلاتی می‌شود.

برخی از علائم شایع لوزه‌های بزرگ عبارتند از:

خرخر هنگام خواب: لوزه‌های بزرگ می‌توانند مجاری تنفسی را مسدود کنند و باعث خروپف و مشکلات تنفسی شوند.

مشکل در بلع: بزرگ شدن لوزه‌ها می‌تواند بلع غذا یا مایعات را دردناک یا دشوار کند.

عفونت‌های مکرر: اگر لوزه‌ها به طور مکرر عفونی شوند، ممکن است کودک یا بزرگسال دچار گلودردهای مکرر و تب شود.

درمان مشکلات لوزه‌ها

آنتی‌بیوتیک‌ها: در صورت بروز عفونت باکتریایی، آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان تجویز می‌شوند.

داروهای ضد التهاب و مسکن‌ها: برای کاهش درد و تب، داروهایی مانند استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده می‌شود.

شستشوی گلو: استفاده از محلول نمک گرم می‌تواند به کاهش التهاب و عفونت کمک کند.

شربت‌های تسکین‌دهنده گلو: برخی شربت‌ها به تسکین درد گلو کمک می‌کنند.

جراحی (تونسیلکتومی): اگر عفونت‌ها و مشکلات ناشی از لوزه‌ها مکرر و شدید باشد، پزشک ممکن است جراحی برای برداشتن لوزه‌ها توصیه کند. این عمل به نام تونسیلکتومی شناخته می‌شود.

چه زمانی لوزه‌ها باید برداشته شوند؟

وقتی که لوزه‌ها باعث مشکلات جدی تنفسی، مانند آپنه خواب، شوند.

در صورتی که لوزه‌ها به طور مکرر عفونی شده و درمان‌های دیگر مؤثر نباشند.

وقتی که بزرگ شدن لوزه‌ها باعث اختلالات جدی در بلع یا خواب کودک شود.

لوزه سوم چیست؟

لوزه سوم که به آن آدنوئید نیز گفته می‌شود، یکی دیگر از غدد لنفاوی است که در قسمت پشت بینی، بالای دهان و پشت حفره بینی قرار دارد. این لوزه وظیفه دارد که به محافظت از بدن در برابر عفونت‌ها کمک کند و معمولاً در دوران کودکی نقش بیشتری دارد. با این حال، با رشد کودک و تکامل سیستم ایمنی، لوزه سوم ممکن است کوچک شود یا به تدریج از بین برود.

علائم لوزه سوم بزرگ یا عفونی

زمانی که لوزه سوم بزرگ می‌شود یا دچار عفونت می‌شود، ممکن است مشکلاتی ایجاد کند.

برخی از علائم رایج عبارتند از:

خرخر یا خروپف هنگام خواب: یکی از علائم اصلی بزرگ شدن لوزه سوم است که به دلیل انسداد مجاری تنفسی اتفاق می‌افتد.

مشکلات تنفسی از راه بینی: فرد ممکن است نتواند به راحتی از طریق بینی نفس بکشد و مجبور شود از دهان نفس بکشد.

عفونت‌های مکرر گوش یا گوش درد: لوزه سوم بزرگ ممکن است باعث مسدود شدن لوله‌های شنیداری شده و منجر به عفونت‌های گوش شود.

خواب ناآرام یا وقفه تنفسی در خواب: در موارد شدید، ممکن است به مشکلات خواب و آپنه خواب منجر شود.

آبریزش بینی مزمن: لوزه سوم بزرگ ممکن است باعث انسداد مجاری بینی و ایجاد آبریزش بینی شود.

گلو درد یا التهاب مکرر: در صورتی که لوزه سوم عفونی شود، ممکن است فرد دچار گلو درد و تب شود.

اگر علائم شدید باشد یا کیفیت زندگی فرد تحت تأثیر قرار گیرد، ممکن است نیاز به درمان پزشکی یا حتی جراحی برای برداشتن لوزه سوم باشد.

لوزه سوم کجاست

لوزه سوم (آدنوئید) در قسمت خلفی بینی و بالای دهان، پشت حفره بینی و پشت سقف دهان قرار دارد. دقیق‌تر بگویم، لوزه سوم درست در پشت بینی و در نزدیکی لبه‌های حلق قرار دارد، جایی که بینی به گلو وصل می‌شود. این لوزه در واقع در قسمت بالایی حلق (ناحیه‌ی حلقی بینی) قرار دارد و معمولاً در داخل دهان دیده نمی‌شود، چون پنهان است و برای مشاهده آن نیاز به ابزار پزشکی خاصی است. لوزه سوم بیشتر در دوران کودکی اهمیت دارد و در بزرگسالان معمولاً کوچکتر می‌شود یا از بین می‌رود.

لوزه سوم به انگلیسی

لوزه سوم به انگلیسی “Adenoid” یا “Adenoids” گفته می‌شود.

علائم لوزه سوم بزرگ یا عفونی

وقتی لوزه سوم بزرگ یا عفونی می‌شود، ممکن است علائم مختلفی ایجاد کند.

علائم لوزه سوم در کودکان بیشتر مشاهده می‌شود این علائم عبارتند از: 

مشکلات تنفسی از راه بینی: یکی از رایج‌ترین علائم بزرگ شدن لوزه سوم است. به دلیل انسداد مجاری بینی، فرد ممکن است نتواند به راحتی از بینی نفس بکشد و به جای آن از دهان نفس بکشد.

خرخر و خروپف هنگام خواب: به دلیل انسداد مجاری هوایی، کودک یا فرد ممکن است هنگام خواب خروپف کند یا حتی در خواب دچار وقفه تنفسی شود.

آبریزش بینی مزمن: لوزه سوم بزرگ ممکن است باعث انسداد بینی و آبریزش مداوم از بینی شود.

عفونت‌های مکرر گوش یا گوش درد: لوزه سوم می‌تواند باعث مسدود شدن لوله‌های شنیداری و در نتیجه عفونت‌های گوش شود.

گلو درد یا التهاب گلو: در صورت عفونت لوزه سوم، فرد ممکن است دچار گلو درد، تب یا التهاب در ناحیه گلو شود.

تأثیر بر کیفیت خواب: بزرگ شدن لوزه سوم می‌تواند به اختلال در خواب، به ویژه در کودکان، منجر شود.

کاهش شنوایی: به دلیل مسدود شدن لوله‌های گوش و تجمع مایعات در گوش میانی، شنوایی فرد ممکن است کاهش یابد.

در صورتی که این علائم شدید باشند یا بر کیفیت زندگی تأثیر بگذارند، ممکن است نیاز به درمان یا حتی جراحی برای برداشتن لوزه سوم

(آدنوئیدکتومی) باشد.

لوزه حفره دار چیست؟

لوزه حفره‌دار یا لوزه با فرورفتگی‌ها، به لوزه‌هایی گفته می‌شود که در آنها حفره‌ها یا شیارهایی به وجود می‌آید. این حفره‌ها در واقع همان فرو رفتگی‌های سطح لوزه هستند که معمولاً به دلیل تجمع مواد غذایی، سلول‌های مرده و باکتری‌ها در داخل آنها ایجاد می‌شوند. این وضعیت می‌تواند باعث بروز عفونت‌های مکرر یا ایجاد سنگ‌های لوزه (که به آنها “تاکس” گفته می‌شود) شود.

علائم لوزه حفره‌دار

بدبویی دهان (هالیتوزیس): تجمع مواد در داخل حفره‌ها می‌تواند باعث بوی بد دهان شود که به آن “بوی لوزه” یا “بوی بد دهان ناشی از لوزه‌ها” گفته می‌شود.

گلو درد مداوم یا متناوب: در صورتی که حفره‌ها عفونی شوند، می‌توانند باعث گلو درد و التهاب در ناحیه لوزه‌ها شوند.

عفونت‌های مکرر لوزه: وقتی مواد عفونی در حفره‌ها تجمع کنند، احتمال عفونت‌های مکرر لوزه‌ها بیشتر می‌شود.

وجود سنگ‌های لوزه (تاکس): سنگ‌های کوچک سفید یا زرد که در داخل حفره‌های لوزه جمع می‌شوند و می‌توانند باعث احساس ناراحتی یا درد در گلو شوند.

مشکل در بلع: در صورت بروز التهاب یا تجمع مواد در داخل لوزه‌ها، فرد ممکن است در بلع غذا یا نوشیدنی‌ها دچار مشکل شود.

تب و علائم آنفولانزا: در موارد عفونت شدید، تب، لرز و احساس بیماری عمومی ممکن است بروز کند.

درمان لوزه حفره‌دار

درمان لوزه حفره‌دار بستگی به شدت علائم و میزان عفونت دارد.

برخی از روش‌های درمانی لوزه حفره دار

آنتی‌بیوتیک‌ها: اگر عفونت به وجود آید، پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک‌هایی تجویز کند تا باکتری‌ها را درمان کند.

شستشوی دهان و گلو: استفاده از دهان‌شویه‌های ضدعفونی‌کننده و شستشوی گلو با محلول نمک می‌تواند به کاهش التهاب و پاکسازی مواد از داخل حفره‌های لوزه کمک کند.

تغییرات در رژیم غذایی: مصرف غذاهای نرم و مایع برای کاهش تحریک گلو و کمک به بهبودی توصیه می‌شود.

برداشتن لوزه‌ها (آدنوئیدکتومی یا تونسیلکتومی): اگر عفونت‌ها و مشکلات ناشی از لوزه حفره‌دار مکرر باشد و درمان‌های دیگر مؤثر نباشند، ممکن است جراحی برای برداشتن لوزه‌ها توصیه شود.

در صورتی که علائم شدید باشد یا مشکلی مانند عفونت مکرر و سنگ‌های لوزه به وجود آید، مراجعه به پزشک متخصص گوش و حلق و بینی برای تشخیص و درمان مناسب ضروری است.

لوزه در کودکان

لوزه‌ها در کودکان می‌توانند باعث مشکلاتی در گلو و تنفس شوند. علائم مرتبط با لوزه‌ها در کودکان می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد و بسته به نوع مشکل، درمان‌های مختلفی نیاز است. در ادامه، علائم و راه‌های درمانی مربوط به لوزه‌ها در کودکان را توضیح می‌دهم.

درمان لوزه‌ها در کودکان

درمان لوزه‌ها در کودکان بستگی به نوع و شدت مشکل دارد.

راه های درمان لوزه در کودکان

آنتی‌بیوتیک‌ها: اگر عفونت لوزه‌ها باکتریایی باشد (مانند گلودرد استرپتوکوکی)، پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک تجویز کند تا عفونت درمان شود.

مسکن‌ها و ضد التهاب‌ها: داروهای مسکن مانند استامینوفن یا ایبوپروفن می‌توانند به کاهش درد و تب کمک کنند.

شستشوی گلو با محلول نمک: این کار می‌تواند به تسکین التهاب گلو و کاهش عفونت‌های خفیف کمک کند.

استراحت و هیدراسیون: استراحت کافی و نوشیدن مایعات زیاد برای جلوگیری از کم‌آبی و بهبود وضعیت گلو ضروری است.

جراحی (تونسیلکتومی): در صورتی که لوزه‌ها به طور مکرر عفونی شوند یا در اثر بزرگ شدن مشکل تنفسی ایجاد کنند، ممکن است جراحی برای برداشتن لوزه‌ها (تونسیلکتومی) توصیه شود.

شربت‌های تسکین‌دهنده گلو: برخی شربت‌ها یا قرص‌های مکیدنی مخصوص گلو می‌توانند به کاهش درد کمک کنند.

دهان‌شویه‌ها: استفاده از دهان‌شویه‌های ضدعفونی‌کننده می‌تواند به کاهش التهاب و عفونت کمک کند.

استفاده از بخار و رطوبت: استفاده از دستگاه بخور سرد در اتاق کودک می‌تواند به تسکین گلو و تسهیل تنفس کمک کند.

چه زمانی باید کودک را به پزشک ببریم

اگر کودک تب بالای ۳۸.۵ درجه سانتی‌گراد داشته باشد.

اگر درد گلو به مدت طولانی (بیش از چند روز) ادامه یابد.

اگر کودک نتواند غذا یا مایعات بخورد.

اگر تنفس کودک مشکل شود یا خروپف شدید داشته باشد.

اگر عفونت گوش یا مشکلات شنوایی به وجود آید.

در این شرایط، پزشک متخصص گوش و حلق و بینی ممکن است معاینه انجام دهد و بر اساس وضعیت کودک، درمان‌های مناسب را پیشنهاد کند.

لوزه بزرگ در کودکان

لوزه بزرگ در کودکان به حالتی گفته می‌شود که لوزه‌ها (تونسیل‌ها) از حد طبیعی بزرگتر شوند و ممکن است مشکلات متعددی ایجاد کنند. این وضعیت می‌تواند به علت عفونت‌های مکرر یا به صورت طبیعی در برخی کودکان اتفاق بیفتد. لوزه‌ها، غدد لنفاوی در پشت گلو هستند که به سیستم ایمنی بدن کمک می‌کنند، اما اگر بزرگ شوند، می‌توانند مشکلات تنفسی، بلع، یا حتی اختلالات خواب ایجاد کنند.

راه های درمان های سنتی برای لوزه

درمان‌های سنتی برای التهاب لوزه‌ها معمولاً شامل گیاهان دارویی، عسل، غرغره‌های طبیعی و تغییرات در رژیم غذایی است.

معرفی چند درمان به روش های سنتی

1: غرغره با آب‌نمک

یک قاشق چای‌خوری نمک را در یک لیوان آب گرم حل کنید و چند بار در روز غرغره کنید. این کار به کاهش التهاب و از بین بردن باکتری‌ها کمک می‌کند.

2: عسل و لیمو
یک قاشق عسل را با آب یک عدد لیمو ترکیب کنید و مصرف کنید. عسل خاصیت ضدباکتریایی دارد و لیمو ویتامین C مورد نیاز برای تقویت سیستم ایمنی را فراهم می‌کند.

3: دمنوش‌های گیاهی

بابونه: ضدالتهاب و تسکین‌دهنده گلودرد است.

زنجبیل: با خاصیت ضدعفونی‌کننده، التهاب لوزه را کاهش می‌دهد.

آویشن: خواص ضدباکتریایی دارد و به رفع عفونت کمک می‌کند.

گل ختمی: لعاب گل ختمی به نرم شدن گلو و کاهش سوزش کمک می‌کند.

4: سیر و زنجبیل

سیر: دارای خواص ضدویروسی و ضدباکتری است. می‌توانید یک حبه سیر را له کرده و با عسل ترکیب کنید.

زنجبیل تازه: را به‌صورت دم‌کرده مصرف کنید تا التهاب کاهش یابد.

5: بخور دادن

بخور آب گرم همراه با گیاهانی مثل اوکالیپتوس یا اسطوخودوس می‌تواند به کاهش التهاب گلو کمک کند.

6: مصرف مایعات گرم

سوپ مرغ، چای زنجبیل و چای سبز به بهبود سریع‌تر کمک می‌کنند.

از نوشیدنی‌های خیلی سرد و گازدار پرهیز کنید.

7: روغن نارگیل یا روغن زیتون

چند قطره روغن نارگیل یا روغن زیتون را روی لوزه‌ها بمالید. این کار به کاهش التهاب کمک می‌کند.

8: پرهیز از مواد تحریک‌کننده

از غذاهای تند، سرخ‌کرده و مواد غذایی بسیار شیرین دوری کنید.

هوای خشک را با استفاده از دستگاه بخور مرطوب نگه دارید.

نتیجه‌ گیری

لوزه‌ها غدد مهمی هستند که وظیفه محافظت از بدن در برابر عفونت‌ها را دارند. با این حال، اگر لوزه‌ها بزرگ یا عفونی شوند، ممکن است مشکلاتی ایجاد کنند. در بسیاری از موارد، درمان‌های ساده مانند آنتی‌بیوتیک یا داروهای مسکن می‌توانند کمک‌کننده باشند. اما در صورتی که مشکلات ادامه یابد، ممکن است نیاز به جراحی برداشتن لوزه‌ها باشد.

مطالعه بیشتر