سرطان روده

سرطان روده چیست؟

سرطان کولورکتال، که به سرطان روده بزرگ و راست‌روده نیز شناخته می‌شود، زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های پوششی این بخش‌ها دچار تغییرات غیرطبیعی شده و به صورت کنترل‌نشده رشد کنند. علائم این نوع سرطان غالباً تا مراحل پیشرفته ظاهر نمی‌شوند، بنابراین انجام غربالگری منظم برای تشخیص زودهنگام ضروری است. اگر سرطان از روده بزرگ آغاز شود، به آن سرطان کولون می‌گویند، در حالی که اگر در راست‌روده شروع شود، به عنوان سرطان رکتوم شناخته می‌شود. گاهی اوقات از اصطلاح سرطان کولورکتال برای اشاره به هر دو نوع استفاده می‌شود. در بیشتر موارد، سرطان‌های کولورکتال به تدریج و از پولیپ‌های پیش‌سرطانی شکل می‌گیرند. این پولیپ‌ها در طی زمان به دلیل وقوع جهش‌های ژنتیکی در DNA سلول‌ها تغییر کرده و می‌توانند به سرطان تبدیل شوند. عوامل خطر ابتلا به این بیماری شامل سابقه خانوادگی سرطان کولون یا رکتوم، نوع رژیم غذایی، مصرف الکل، سیگار کشیدن و بیماری‌های التهابی روده است. سرطان روده که شامل سرطان‌های مرتبط با کولون و راست‌روده می‌باشد، یکی از شایع‌ترین انواع سرطان است. با توجه به این که علائم عمدتاً تا مراحل پیشرفته ظاهر نمی‌شوند، غربالگری منظم اهمیت ویژه‌ای در شناسایی زودهنگام بیماری دارد و می‌تواند نقش بسزایی در درمان موفقیت‌آمیز داشته باشد.

سرطان روده بزرگ

سرطان روده بزرگ رشد غیرطبیعی سلول‌های سرطانی در کولون یا راست‌روده، بخشی از روده بزرگ، اشاره دارد. این بیماری ناشی از تکثیر غیرطبیعی سلول‌هاست که ممکن است به سایر بافت‌های بدن گسترش یافته یا در آن‌ها شروع به تکثیر کند. علائم رایج آن شامل خون در مدفوع، تغییرات در عادت‌های دفع، کاهش وزن غیرقابل توضیح و خستگی مزمن است. عوامل ایجادکننده این بیماری عموماً به سبک زندگی و افزایش سن مرتبط هستند، هرچند مواردی نیز به دلیل اختلالات ژنتیکی ارثی رخ می‌دهند. عواملی مانند رژیم غذایی نامناسب، چاقی، استعمال دخانیات و کمبود فعالیت بدنی خطر ابتلا را افزایش می‌دهند. رژیم غذایی حاوی گوشت قرمز، گوشت‌های فرآوری شده و مصرف بیش از حد الکل از جمله عوامل کلیدی در افزایش خطر هستند. همچنین بیماری‌های التهابی روده مانند کرون و کولیت زخمی نیز ممکن است موجب افزایش ریسک شوند. برخی شرایط ژنتیکی از قبیل پولیپ‌های آدنوماتوز خانوادگی و سرطان روده بزرگ غیرپولیپی ارثی، اگرچه نادر هستند، با سرطان روده بزرگ مرتبط‌اند و کمتر از پنج درصد موارد را تشکیل می‌دهند. این بیماری معمولاً ابتدا به‌صورت یک تومور خوش‌خیم ظاهر می‌شود که با گذر زمان سرطانی می‌گردد.

تشخیص سرطان روده بزرگ

تشخیص سرطان روده بزرگ با استفاده از نمونه‌برداری کولون طی سیگموئیدوسکوپی یا کولونوسکوپی انجام می‌شود و برای تعیین گسترش آن معمولاً از تصویربرداری پزشکی استفاده می‌کنند. غربالگری منظم یکی از موثرترین روش‌ها برای کاهش خطر مرگ ناشی از این سرطان است و معمولاً از سن ۵۰ سالگی آغاز شده و تا ۷۵ سالگی ادامه پیدا می‌کند. طی کولونوسکوپی می‌توان پولیپ‌ها را که ممکن است پیش‌ساز سلول‌های سرطانی باشند، پیش از بدخیم شدن برداشت. داروهایی مانند آسپیرین و سایر ضدالتهاب‌های غیراستروئیدی نیز در کاهش خطر مؤثر هستند، اما استفاده عمومی از آن‌ها به دلیل عوارض جانبی توصیه نمی‌شود. با غربالگری زودهنگام از طریق کولونوسکوپی یا آزمایش‌های مدفوعی، امکان تشخیص سرطان در مراحل اولیه وجود دارد که این مسئله تأثیر چشمگیری در موفقیت درمان دارد. به‌طور کلی، سرطان روده بزرگ که بخشی از سیستم گوارش را درگیر می‌کند، اگر زود تشخیص داده شود و درمان مناسب انجام گیرد، قابل پیشگیری و درمان است.

سرطان روده کوچک

سرطان روده کوچک به نوعی سرطان اطلاق می‌شود که مستقیماً روده کوچک را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این نوع از سرطان در مقایسه با سایر بدخیمی‌های شایع دستگاه گوارش، مانند سرطان معده و روده بزرگ، کمتر دیده می‌شود و از این نظر نادر محسوب می‌شود. سرطان روده کوچک را می‌توان بر اساس محل بروز آن به دو دسته اصلی تقسیم کرد: سرطان دوازدهه که در بخش ابتدایی روده کوچک یعنی دوازدهه ایجاد می‌شود و به لحاظ خصوصیات با سرطان معده مشابهت دارد، و سرطان ژیونوم و ایلئوم که در دو بخش میانی و انتهایی روده کوچک رخ می‌دهد و از نظر ویژگی‌ها به سرطان روده بزرگ نزدیک‌تر است. آمارها نشان می‌دهند که نرخ بقای پنج‌ساله بیماران مبتلا حدود 65 درصد بوده و این موضوع نشان‌دهنده اهمیت تشخیص زودهنگام این بیماری است. این نوع سرطان زمانی شکل می‌گیرد که سلول‌های سالم در بافت روده کوچک دچار تغییر شده و به صورت غیرطبیعی و خارج از کنترل رشد می‌کنند. این رشد غیرطبیعی به شکل توده‌ای به نام تومور ظاهر می‌شود.

روده کوچک سرطان

روده کوچک، یا همان روده باریک، یکی از اجزای کلیدی دستگاه گوارش است که وظیفه حیاتی تجزیه مواد غذایی مصرفی و جذب مواد مغذی و ویتامین‌های ضروری بدن را بر عهده دارد. اگرچه سرطان در این بخش از دستگاه گوارش نسبتاً نادر است، اما زمانی که رخ می‌دهد، معمولاً با رشد سریع سلول‌های بدخیم همراه است. فرایند ایجاد تغییرات سلولی و تبدیل سلول‌های سالم به سرطانی می‌تواند مدت‌زمان قابل توجهی طول بکشد. این تغییرات اغلب تحت تأثیر ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی ایجاد می‌شوند، اما هنوز علت دقیق بروز روده کوچک سرطان به طور کامل روشن نشده است. سرطان معمولاً با تغییرات اولیه در لایه مخاطی روده کوچک آغاز می‌شود؛ جایی که سلول‌های سالم پوشاننده این لایه دچار جهش‌ها یا تغییراتی می‌شوند که باعث تقسیم و تکثیر غیرقابل کنترل آنها می‌گردد. این تقسیمات نامنظم به تشکیل تومور منجر می‌شوند که ممکن است در مراحل اولیه علائم مشخصی نداشته باشد. بنابراین، تشخیص زودهنگام این بیماری می‌تواند اثرات بزرگی بر مدیریت درمان و افزایش امید به زندگی بیمار داشته باشد.

آیا سرطان روده بزرگ کشنده است؟

سرطان روده بزرگ اگر در مراحل اولیه شناسایی شود، به هیچ وجه بیماری کشنده‌ای نیست و به طور قابل‌توجهی شانس بهبودی و بقا را افزایش می‌دهد. افرادی که در مراحل ابتدایی این نوع سرطان را تشخیص می‌دهند، نه تنها فرصت بیشتری برای درمان مؤثر دارند، بلکه کیفیت زندگی بهتری را نیز تجربه می‌کنند. به همین دلیل، انجام غربالگری‌های دوره‌ای نقش حیاتی در پیشگیری و تشخیص زودهنگام این بیماری دارد. از سوی دیگر، حتی در مواردی که سرطان در مراحل پیشرفته‌تر شناسایی شود، باز هم شانس زنده ماندن برای افراد وجود دارد؛ البته در این موارد، روند درمان چالش‌برانگیزتر است و نتایج بستگی مستقیمی به زمان شروع مداخلات پزشکی دارد. هرچه سرطان زودتر تشخیص داده شود، تأثیر درمان نیز به همان اندازه بیشتر و احتمال موفقیت درمان بالاتر خواهد بود. خوشبختانه سرطان روده بزرگ جزو انواعی از سرطان است که در بسیاری از موارد قابل درمان به شمار می‌آید، به ویژه زمانی که پیش از گسترش به سایر بافت‌ها و اندام‌ها شناسایی گردد.

آیا سرطان روده کوچک کشنده است؟

میزان مرگ‌ومیر ناشی از سرطان روده کوچک تحت تأثیر مجموعه‌ای از عوامل از جمله زمان تشخیص بیماری، محل دقیق ایجاد تومور و همچنین مرحله‌ای که بیماری در آن قرار دارد، متغیر است. آمارهای موجود نشان می‌دهد افرادی که در مراحل اولیه به آدنوکارسینوم مبتلا شده و فرآیند درمان را آغاز می‌کنند، به‌طور کلی شانس بیشتری برای بهبودی کامل دارند. به‌طور دقیق‌تر، در بیش از 65 درصد از این بیماران، درمان در مراحل ابتدایی منجر به عدم بروز عوارض جدی و بازگشت بیماری می‌شود. با این حال، در مواردی که سرطان پیشرفت بیشتری کرده یا در مراحل بالاتر تشخیص داده می‌شود، نرخ بقا به مراتب کاهش می‌یابد. سرطان روده کوچک را می‌توان یک بیماری نادر اما قابل توجه دانست؛ چرا که در صورت شناسایی و مداخله درمانی به‌موقع، احتمال موفقیت و کنترل بیماری افزایش چشمگیری خواهد داشت. این نوع سرطان، با وجود ماهیت خطرناک خود، می‌تواند در بسیاری از موارد قابل درمان باشد. با استناد به داده‌های آماری موجود، اگر گسترش سرطان تنها محدود به اندام‌های مجاور یا غدد لنفاوی باشد، نرخ بقای پنج‌ساله تا حدود 76 درصد گزارش شده است. اما چنانچه تومور سرطانی به اندام‌های دوردست بدن متاستاز کرده باشد، این نرخ به‌طور چشمگیری کاهش یافته و به حدود 42 درصد می‌رسد.

علائم سرطان روده بزرگ

سرطان روده بزرگ در مراحل ابتدایی معمولاً بدون علائم است، اما با پیشرفت بیماری، علائم آن نیز بیشتر و برجسته‌تر می‌شوند. همان‌طور که اشاره شد، پولیپ‌ها توده‌های سلولی غیرسرطانی هستند که در دیواره روده بزرگ شکل می‌گیرند. در ابتدا، این پولیپ‌ها کوچک بوده و به‌ندرت علائم قابل‌توجهی ایجاد می‌کنند. بااین‌حال، ممکن است با گذر زمان علائمی را بروز دهند که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کم‌خونی ناشی از فقر آهن به دلیل خونریزی پنهان در روده
• مشاهده خون در مدفوع
• تغییر رنگ مدفوع به قهوه‌ای تیره یا سیاه
• باریک و شل شدن شکل مدفوع
• احساس تنسموس (تمایل مداوم به دفع مدفوع بدون خروج واقعی)

توجه به این نکته ضروری است که بروز این علائم لزوماً به معنای ابتلا به سرطان روده بزرگ نیست. چنین عوارضی می‌توانند نتیجه مشکلات دیگر دستگاه گوارش مانند بواسیر یا بیماری‌های التهابی روده باشند. بااین‌حال، مسئله مهم اجتناب از بی‌توجهی به این نشانه‌ها و اقدام سریع در جهت پیگیری پزشکی است. اگر با این علائم مواجه شدید، به‌جای نگرانی بیش از حد یا اعتماد به درمان‌های خانگی و گیاهی، هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید و تست‌های غربالگری مربوط به سرطان روده بزرگ را انجام دهید تا از سلامتی خود اطمینان حاصل کنید

علائم سرطان روده کوچک

طبق اطلاعات ارائه‌شده توسط مراکز معتبر مانند کلینیک مایو، علائم سرطان روده کوچک می‌تواند بسیار متنوع باشد و به عوامل مختلفی از جمله نوع تومور و محلی که تومور در روده کوچک قرار دارد، وابسته است. در برخی موارد، تومورها هیچ‌گونه علامت خاصی ایجاد نمی‌کنند و بیمار تا مراحل پیشرفته‌ی بیماری متوجه وجود مشکل نمی‌شود. به عنوان نمونه، تومورهای کارسینوئید معمولاً بدون علامت هستند و غالباً در جریان بررسی‌های مرتبط با بیماری یا مشکلی دیگر به صورت تصادفی شناسایی می‌شوند. با این حال، زمانی که علائم ظاهر می‌شوند، ممکن است شامل مجموعه‌ای از نشانه‌های زیر باشند:

• احساس درد یا گرفتگی در ناحیه شکم که می‌تواند شدت متفاوتی داشته باشد
• وجود توده‌ی قابل لمس در بخش شکمی
• نشانه‌هایی مانند حالت تهوع مکرر، استفراغ یا اسهال که عملکرد طبیعی گوارش را مختل می‌کند
• کاهش وزن غیرقابل توضیح که می‌تواند یکی از علائم کلیدی باشد
• بروز کم‌خونی که در اغلب موارد با خستگی مفرط و رنگ‌پریدگی همراه است
• مشاهده زردی در چشم‌ها یا پوست که ممکن است نشان‌دهنده‌ی مشکلات جدی‌تر باشد
• مشاهده ادرار تیره‌رنگ، به‌خصوص در مواردی که سرطان به کبد گسترش یافته باشد

توجه به این علائم و نشانه‌ها اهمیت بسزایی دارد، زیرا تشخیص زودهنگام می‌تواند تاثیر به‌سزایی در درمان موفقیت‌آمیز این نوع سرطان داشته باشد. اگر هر یک از این علائم به صورت پایدار و طولانی‌مدت تجربه شد، مراجعه به پزشک متخصص و انجام بررسی‌های تشخیصی توصیه می‌شود

درمان سرطان روده بزرگ

در درمان سرطان روده بزرگ پولیپ‌های روده معمولاً طی کولونوسکوپی توسط متخصصین گوارش برداشته می‌شوند. در صورتی که پولیپ بزرگ باشد، پزشک ممکن است در جریان کولونوسکوپی محل برداشته‌شدن پولیپ را با استفاده از رنگ خاصی علامت‌گذاری کند. این کار برای بررسی‌های بعدی بسیار حیاتی است. غربالگری منظم نقش کلیدی در شناسایی زودهنگام پولیپ‌های روده‌ای و پیشگیری از سرطان روده ایفا می‌کند. در بیمارانی که تعداد بیشتری پولیپ مشاهده شود، کولونوسکوپی‌های مکرر برنامه‌ریزی می‌شود تا تمام پولیپ‌ها به‌طور کامل برداشته شوند. در صورتی که سرطان روده بزرگ از مرحله صفر یا پولیپ فراتر رود، جراحی اولویت اصلی درمان به حساب می‌آید. جراحی معمولاً برای برداشتن تمام توده سرطانی صورت می‌گیرد و در صورت نیاز بخش آسیب‌دیده روده ترمیم می‌شود. این اقدام باعث بازگشت عملکرد طبیعی روده خواهد شد.

شیمی درمانی سرطان روده بزرگ

در مواردی که تعداد تومورهای متاستازی محدود باشد، جراحی می‌تواند به کاهش شدت بیماری و افزایش طول عمر بیمار کمک کند. تحقیقات جدید روی روش‌های نوین درمانی برای سرطان روده بزرگ ادامه دارد و انتظار می‌رود این درمان‌ها به‌زودی برای بیماران در مراحل پیشرفته نیز در دسترس باشند. شیمی‌درمانی نقش مهمی را در تمام مراحل درمان سرطان کولون ایفا می‌کند. گاهی اوقات پیش از جراحی، برای کوچک کردن تومور و کاهش شدت جراحی از شیمی‌درمانی استفاده می‌شود. در مراحل پیشرفته‌تر بیماری، ممکن است شیمی‌درمانی پس از جراحی الزامی باشد. پرتودرمانی نیز در کنار شیمی‌درمانی به‌عنوان روشی مکمل به کار می‌رود و ترکیب این دو روش در برخی بیماران می‌تواند اثربخشی درمان را افزایش دهد. شیمی‌درمانی معمولاً شامل مصرف ترکیبی از داروهای خوراکی و تزریقی است که هدف آن‌ها نابودی سلول‌های سرطانی است. بسته به مرحله بیماری و نوع آن، شیمی‌درمانی در دوره‌هایی انجام می‌شود که هر دوره ۲ تا ۳ هفته به طول می‌انجامد. درمان ممکن است تا ۶ ماه ادامه پیدا کند و میزان پاسخ بیمار تعیین‌کننده طول کل درمان خواهد بود. در برخی موارد، پزشکان دوزهای کمتر دارو را در بازه‌های زمانی طولانی‌تر تجویز می‌کنند که به آن شیمی‌درمانی نگهدارنده گفته می‌شود.

درمان سرطان روده کوچک

یشرفت درمان سرطان روده کوچک به مرحله و شدت بیماری بستگی دارد. تشخیص زودهنگام این نوع سرطان می‌تواند تأثیر بسزایی در تسریع روند بهبودی داشته باشد. به‌طور کلی، رایج‌ترین روش برای درمان سرطان روده کوچک جراحی است. در این روش، پزشکان قسمت‌هایی از روده که تحت تأثیر تومورهای سرطانی قرار گرفته‌اند را خارج می‌کنند. علاوه بر جراحی، معمولاً از شیمی‌درمانی و پرتودرمانی نیز برای نابودی سلول‌های سرطانی که ممکن است در سایر نقاط بدن منتشر شده باشند استفاده می‌شود. هدف اصلی جراحی در درمان سرطان روده کوچک، حذف کامل بافت‌ها و توده‌های سرطانی است. اگر سرطان تنها در بخش محدودی از روده باشد، جراح آن قسمت را برداشته و دو بخش سالم باقی‌مانده را به یکدیگر متصل می‌کند. اما در مواردی که توده سرطانی غیرقابل برداشت باشد، از روش بای‌پس استفاده می‌شود تا انسداد روده رفع گردد. در شرایطی که سرطان تمامی روده کوچک را درگیر کرده باشد، پزشک ممکن است ناچار به خارج کردن کل روده کوچک شود. این شیوه‌ها بسته به وضعیت بیمار و میزان گسترش سرطان تعیین می‌شوند، و هر کدام نقش مهمی در مدیریت و کنترل بیماری ایفا می‌کند.

علل سرطان روده بزرگ

روده بزرگ و مرگ ناشی از آن در شما افزایش می‌یابد. تحقیقات نشان می‌دهد که اضافه‌وزن در هر دو جنسیت خطر بروز سرطان روده بزرگ و راست‌روده را بالا می‌برد، اما این خطر در مردان بیشتر است. کاهش وزن و دستیابی به محدوده وزنی مناسب می‌تواند به کاهش این ریسک کمک کند. همچنین، عدم فعالیت بدنی عاملی مهم در افزایش احتمال ابتلا به سرطان است. انجام فعالیت‌های بدنی متوسط یا شدید تأثیر مثبتی بر کاهش این خطر دارد. تغذیه نیز نقشی کلیدی در پیشگیری از سرطان روده بزرگ ایفا می‌کند. رژیم‌هایی که سرشار از گوشت قرمز مانند گوشت گاو، بره یا جگر یا محصولات گوشتی فرآوری‌شده مانند هات‌داگ یا ژامبون باشند، ممکن است احتمال ابتلا را افزایش دهند. پخت گوشت در دمای بالا مانند سرخ یا گریل کردن، باعث تولید مواد شیمیایی می‌شود که می‌توانند به این خطر دامن بزنند، هرچند درجه تأثیر این عامل هنوز کاملاً مشخص نیست. علاوه بر این، کمبود ویتامین D در خون نیز به‌عنوان یکی از عوامل خطرزا شناخته شده است.

علل سرطان روده کوچک

پزشکان تاکنون نتوانسته‌اند علل سرطان روده کوچک را شناسایی کنند. به‌طور کلی، سرطان روده کوچک زمانی رخ می‌دهد که در DNA سلول‌های سالم این ناحیه تغییراتی ایجاد شود. DNA حاوی مجموعه‌ای از دستورالعمل‌های مهم برای عملکرد سلول‌ها است. سلول‌های سالم طبق یک روند مشخص رشد کرده و تقسیم می‌شوند تا کارکرد طبیعی بدن حفظ شود. اما زمانی که DNA دچار آسیب شده و سرطانی شود، سلول‌ها به‌طور بی‌وقفه تقسیم می‌شوند، حتی اگر بدن نیازی به سلول‌های جدید نداشته باشد. این روند منجر به تجمع سلول‌ها و تشکیل تومور خواهد شد. با گذشت زمان، سلول‌های سرطانی رشد بیشتری یافته، به بافت‌های اطراف حمله می‌کنند و به تخریب آنها می‌پردازند. علاوه بر این، این سلول‌ها قادرند به نقاط دیگر بدن گسترش یابند که به آن متاستاز گفته می‌شود. عوامل مختلفی می‌توانند احتمال ابتلا به سرطان روده کوچک را افزایش دهند:

• سابقه خانوادگی سرطان روده کوچک یا سایر بیماری‌های مرتبط مانند
• پولیپ‌های آدنوماتوز ممکن است خطر بروز این سرطان را بیشتر کند
• مصرف سیگار، نوشیدنی‌های الکلی
• مصرف بیش‌ازحد گوشت قرمز و فرآورده‌های گوشتی
• بیماری‌هایی مانند کولیت اولسراتیو یا سایر التهابات مربوط به روده
• کم‌تحرکی فاکتورهای مهمی در افزایش ریسک بیماری محسوب می‌شوند

تشخیص سرطان روده

روش‌های متعددی برای تشخیص سرطان روده وجود دارد که هر کدام بسته به شرایط خاص بیمار انتخاب می‌شوند. این انتخاب هیچ‌گاه به‌صورت تصادفی و بدون دلیل انجام نمی‌شود، بلکه وضعیت جسمانی بیمار و علائمی که بروز داده است در تعیین روش مناسب تأثیرگذار هستند. هر یک از این روش‌ها دارای مزایا، معایب و محدودیت‌های مختص به خود هستند. از این رو، پزشک متخصص با توجه به شرایط بالینی بیمار و نوع اطلاعاتی که قصد دستیابی به آن‌ها را دارد، بهترین روش تشخیصی را برمی‌گزیند. یکی از این روش‌ها آزمایش شمارش کامل خون است که در آن انواع مختلف سلول‌های خونی اندازه‌گیری می‌شوند. برای مثال، تعداد گلبول‌های قرمز بررسی می‌شود و در صورتی که تعداد آن‌ها کمتر از حد طبیعی باشد، نشان‌دهنده کم‌خونی است. کم‌خونی می‌تواند یکی از نشانه‌های ابتلا به سرطان روده بزرگ باشد، زیرا برخی بیماران به دلیل خونریزی مزمن ناشی از تومور موجود در روده، دچار کاهش سطح خون می‌شوند. علاوه بر این، به دلیل احتمال گسترش سرطان روده به کبد، آنزیم‌های کبدی نیز در آزمایش‌ها ارزیابی می‌شوند.

شیمی درمانی سرطان روده

برخی از بیمارانی که بیماری آن‌ها در مراحل اولیه قرار دارد ممکن است پس از جراحی نیاز به شیمی‌درمانی تکمیلی داشته باشند تا درمان کامل حاصل شود. میزان بقای بیماران مبتلا به سرطان روده در مراحل اولیه پس از شیمی‌درمانی به 90 درصد می‌رسد. در صورتی که سرطان روده گسترش پیدا کند، کبد معمولاً نخستین اندامی است که درگیر می‌شود. این بیماری می‌تواند به سایر اندام‌ها نیز سرایت کند، از جمله ریه‌ها، مغز، غدد لنفاوی و بافت‌های مجاور. برای بیمارانی که وارد مراحل پیشرفته بیماری شده‌اند، میزان بقای پنج‌ساله تنها حدود 14 درصد است، به این معنا که فقط 14 درصد از این بیماران ممکن است تا پنج سال یا بیشتر زنده بمانند. چنانچه سرطان روده به غدد لنفاوی نزدیک سرایت کرده باشد و دیگر اندام‌ها همچنان سالم باشند، ممکن است شیمی‌درمانی همراه با جراحی یا پس از آن مورد استفاده قرار گیرد. اما اگر سلول‌های سرطانی به اندام‌های دیگر نیز گسترش یافته باشند، احتمالاً شیمی‌درمانی به بخشی دائمی از فرایند درمان تبدیل می‌شود، به‌ویژه زمانی که جراحی به تنهایی موفق به درمان کامل بیماری نشود. اگر سلول‌های سرطانی به شکل تومورهای کوچک در بدن پخش شوند، گاهی جراحی صرفاً برای افزایش عمر بیمار انجام می‌شود.

سرطان روده در زنان

بر اساس داده‌های جدید انجمن سرطان آمریکا، (حدود ۴.۳ درصد از مردان (یعنی ۱ نفر از هر ۲۳ نفر و ۴ درصد از زنان (۱ نفر از هر ۲۵ نفر در طول زندگی خود به سرطان روده مبتلا می‌شوند. احتمال ابتلا به این بیماری در طول عمر برای هر دو جنس تقریباً برابر است، اما نرخ بروز آن در مردان به دلیل امید به زندگی طولانی‌تر زنان بیشتر است. علائم سرطان روده در زنان شامل خون در مدفوع یا اطراف آن، درد یا گرفتگی مداوم شکم، تغییر در الگوی مدفوع مانند اسهال، یبوست یا باریک شدن مدفوع نفخ، کاهش وزن غیرعادی، و ضعف یا خستگی است. به‌ویژه، علائم سرطان روده در زنان، مخصوصاً سرطان کولون (روده بزرگ)، گاهی با علائم قاعدگی یا سندروم پیش از قاعدگی (PMS) اشتباه گرفته می‌شود. سرطان روده در زنان، پس از سرطان سینه و ریه، سومین بیماری بدخیم شایع محسوب می‌شود که بسیاری افراد به علائم هشداردهنده آن بی‌توجه هستند. دستگاه گوارش تحتانی شامل دو بخش اصلی است: روده کوچک که به دلیل ضخامت کم آن به روده باریک نیز معروف است، و روده بزرگ. در زنان، سرطان روده کوچک معمولاً خوش‌خیم است و با توجه جدی به نشانه‌ها قابل درمان خواهد بود. با این حال، علائم سرطان روده بزرگ اغلب دیرتر ظاهر می‌شوند؛ بنابراین تشخیص و درمان آن به زمان بیشتری نیاز دارد.

سرطان روده در کودکان

سرطان روده در کودکان نوعی بیماری نادر است که در آن سلول‌های سرطانی در بافت‌های روده بزرگ یا راست‌روده شکل می‌گیرند. روده بزرگ بخشی از دستگاه گوارش است که وظیفه آن جذب و پردازش مواد مغذی مانند ویتامین‌ها، مواد معدنی، کربوهیدرات‌ها، چربی‌ها، پروتئین‌ها و آب از غذاها و کمک به دفع مواد زائد از بدن است. دستگاه گوارش از اجزایی شامل مری، معده، روده کوچک و روده بزرگ تشکیل شده است. کولون، که به عنوان بخش ابتدایی روده بزرگ شناخته می‌شود، حدود ۱.۵ متر طول دارد. در ادامه، رکتوم و کانال مقعدی که با هم انتهای روده بزرگ را تشکیل می‌دهند، قرار گرفته‌اند و بین ۱.۸ تا ۲.۴ متر طول دارند. این بخش‌ها به کانال مقعدی متصل می‌شوند که در نهایت مواد زائد را از بدن خارج می‌کند. تومورهای سرطان کولورکتال در کودکان معمولاً بسیار تهاجمی‌تر از بزرگسالان هستند. با این حال، از آنجا که این نوع سرطان اغلب مربوط به افراد بزرگسال است، تشخیص آن در کودکان معمولاً دیرتر صورت می‌گیرد. به همین دلیل، سرطان روده بزرگ در کودکان نادر بوده و طبق آمار، کمتر از ۱۰۰ مورد از آن در میان کودکان زیر ۲۰ سال در ایالات متحده ثبت می‌شود؛ رقمی که تقریباً معادل یک نفر در هر یک میلیون نفر است. با تعریف کودکان به عنوان افرادی زیر ۱۹ سال، تشخیص سرطان اولیه روده در این کودکان سنی بسیار نادر است.

سرطان روده در نوجوانان

با توجه به اطلاعات موجود درباره سرطان روده، از جمله اینکه اکثر پولیپ‌ها حدود ۱۰ سال زمان نیاز دارند تا به سرطان جهش پیدا کنند و حتی همه پولیپ‌ها نیز به سرطان روده تبدیل نمی‌شوند، تصور این نوع بیماری در کودکان معمول نیست. در برخی موارد، سرطان کولورکتال در کودکان ممکن است به دلیل وجود سندروم‌های ارثی باشد. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که برخی از اشکال سرطان روده بزرگ در نوجوانان با جهش‌های ژنتیکی خاصی مرتبط هستند که روند تشکیل پولیپ را تسریع کرده و می‌توانند نهایتاً به سرطان منجر شوند.

سرطان روده در جوانان

محققان دانشگاه واشنگتن بر این باورند که آگاهی از برخی علائم می‌تواند به تشخیص زودهنگام سرطان روده بزرگ در جوان سال کمک کند. علائم اصلی شامل درد شکم، خونریزی مقعدی، اسهال و کم‌خونی ناشی از فقر آهن است. طبق گزارش انجمن سرطان آمریکا، طی چند دهه گذشته مرگ‌ومیر ناشی از سرطان روده بزرگ در میان افراد مسن که به‌طور منظم کولونوسکوپی انجام می‌دهند و درمان‌های مؤثری دریافت می‌کنند، کاهش یافته است. اما در مقابل، موارد ابتلاء و مرگ‌ومیر در میان جوانان به‌ویژه در مراحل پیشرفته بیماری افزایش یافته است. در حقیقت، شمار مبتلایان جوان به این نوع سرطان طی سال‌های اخیر تقریباً دو برابر شده است. یین کائو، محقق ارشد این مطالعه، تأکید می‌کند که آگاهی از این علائم برای بزرگسالان جوان اهمیت ویژه‌ای دارد، زیرا افراد زیر ۵۰ سال علی‌رغم داشتن خطر پایین‌تر، معمولاً غربالگری سرطان روده بزرگ را انجام نمی‌دهند. در واقع، در سال ۲۰۲۱ گروه خدمات پیشگیرانه ایالات متحده سن توصیه‌شده برای شروع غربالگری این سرطان را از ۵۰ به ۴۵ سال کاهش داد.

دارو سرطان روده

پمبرولیزوماب، یکی از داروهای کلیدی در حوزه درمان سرطان، به‌تازگی توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده به‌عنوان داروی اصلی برای درمان سرطان کلورکتال (روده بزرگ و راست روده) تایید شده است. این تأییدیه پس از ارائه نتایج مثبت آزمایش بالینی فاز ۳ صادر گردید، که نشان‌دهنده‌ای اثربخشی و مزایای این دارو برای بیماران مبتلا به این بیماری بود. پیش از این، پمبرولیزوماب معمولاً به‌عنوان داروی مکمل و بعد از انجام شیمی‌درمانی برای افرادی که به‌تازگی سرطان روده ‌شان تشخیص داده می‌شد، تجویز می‌شد. اما اکنون این دارو، بر اساس شواهد علمی قوی، مجوز یافته است تا به‌عنوان درمان اولیه برای بیماران مبتلا به سرطان روده متاستازشده استفاده شود. به گفته دکتر لوئیز دیاز، که مدیریت تیم تحقیقاتی بخش آنکولوژی مرکز سرطان اسلوآن آمریکا را بر عهده دارد، مقایسه‌ها نشان داده است که پمبرولیزوماب قادر است با میزان عوارض جانبی کمتر نسبت به روش‌های درمانی پیشین، گزینه‌ای ایمن‌تر و مؤثرتر برای درمان باشد. او تاکید می‌کند که یافته‌های جدید، افق‌های تازه‌ای را برای بیماران این بیماری گشوده است.

طول عمر سرطان روده

ر اساس تحقیقات انجام‌شده، مشخص شده است که حدود 63 درصد از بیماران مبتلا به سرطان روده بزرگ در ایران توانایی غلبه بر این بیماری را پیدا می‌کنند. این آمار حاکی از آن است که بهره‌گیری از روش‌های درمانی مناسب و تشخیص به‌موقع می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی در افزایش شانس زنده ماندن بیماران داشته باشد. در نتیجه، میانگین طول عمر مبتلایان به سرطان روده بزرگ در کشور معمولاً بین 55 تا 70 سال تخمین زده می‌شود. چنین آماری نه‌تنها برای ایجاد امیدواری در بیماران و خانواده‌های آنان مفید است، بلکه به ارائه شناخت بهتر از دورنمای درمان و مدیریت این بیماری کمک می‌کند. با توجه به داده‌های موجود، سالانه حدود 12 هزار نفر در ایران به سرطان روده بزرگ مبتلا می‌شوند. از این میزان، نزدیک به 40 درصد موارد شامل سرطان رکتوم بوده و باقی بیماران با بیماری سرطان کولون دست‌به‌گریبان هستند. جالب توجه است که خطر ابتلا در مردان تقریباً 35 درصد بیشتر از زنان برآورد شده است. در کنار این آمار، متأسفانه بیش از 6 هزار نفر از مبتلایان به این بیماری سالانه جان خود را از دست می‌دهند، که این نشان‌دهنده اهمیت تشخیص زودهنگام و دسترسی به مراقبت‌های پزشکی مناسب است.

سرطان روده طول عمر

شایان ذکر است که تقریباً دو سوم از افراد مبتلا به سرطان روده طول عمر برای حداقل پنج سال بعد از تشخیص را دارند. با این حال، احتمال بهبودی یا پیشرفت بیماری با توجه به شرایط جسمی فرد و مرحله‌ی تشخیص متفاوت است. برای مثال، بیمارانی که بیماری آن‌ها در مراحل اولیه و با گسترش کمتری شناسایی می‌شود، معمولاً شانس بالاتری برای موفقیت در درمان و رسیدن به بهبودی کامل خواهند داشت. این امر اهمیت پایش‌های منظم و آگاهی‌بخشی درباره نشانه‌های اولیه این بیماری را برجسته‌تر می‌سازد.

پیشگیری از سرطان روده

با افتخار می‌توانیم اعلام کنیم که به لطف پیشرفت‌های شگرفی که در عرصه علم پزشکی و درمان‌های نوین به وقوع پیوسته است، ترس‌ها و نگرانی‌های سابق نسبت به ابتلا به سرطان روده بزرگ تا حد قابل‌توجهی کاهش یافته است. امروزه با رعایت اصول ساده اما مؤثر و استفاده از بروزترین روش‌های پیشگیری، می‌توان احتمال ابتلا به این بیماری را تا حد زیادی کاهش داد. حتی در صورت ابتلا، همان‌طور که در مباحث قبلی به تفصیل بیان شد، راهکارهای درمانی متنوع و موفقی وجود دارد که می‌تواند روند درمان را تسهیل کند و امید به زندگی را به بیماران بازگرداند. شواهد علمی نشان می‌دهند که تغذیه سالم نقش بسیار کلیدی در پیشگیری از سرطان کولورکتال ایفا می‌کند. رژیمی سرشار از فیبر، شامل غلات کامل، میوه‌های تازه، سبزیجات و آجیل، در کنار محدودیت مصرف چربی‌های اشباع، نیترات‌ها و گوشت‌های فرآوری‌شده، تأثیر چشمگیری در کاهش خطر ابتلا دارد.

اضافه وزن و سرطان روده

البته این بدان معنا نیست که انجام این آزمایش برای افراد زیر ۴۵ سال غیرضروری است. با توجه به سابقه خانوادگی، عوامل خطر و نظر پزشک معالج، ممکن است نیاز باشد این آزمون‌ها زودتر انجام شود. موضوع دیگری که نباید نادیده گرفته شود، نقش اضافه‌وزن در افزایش احتمال ابتلا به بیماری‌هاست. اضافه‌وزن علاوه بر سرطان روده بزرگ، با افزایش خطر ابتلا به حداقل ۱۱ نوع سرطان دیگر نیز مرتبط است. ازاین‌رو مدیریت وزن اهمیت بسیاری دارد. اگر کم‌وزن هستید باید آگاهانه و با تغذیه مناسب به وزن ایده‌آل خود نزدیک شوید و پس از رسیدن به این هدف، وزن فعلی خود را پایدار نگه دارید. اما اگر دچار اضافه‌وزن هستید، بهتر است با تمرکز بر کاهش تدریجی وزن، گام‌هایی مؤثر برای حفظ سلامت خود بردارید؛ چرا که کاهش ناگهانی و سریع وزن می‌تواند آسیب‌زا باشد.

سیگار و سرطان روده

یکی دیگر از عوامل خطرساز جدی سرطان روده، سیگار کشیدن است. سیگار نه تنها احتمال ابتلا به انواع بیماری‌های خطرناک نظیر سکته مغزی، آمفیزم و بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهد، بلکه عامل اصلی برای حداقل ۱۴ نوع سرطان مختلف ازجمله سرطان روده بزرگ محسوب می‌شود. ترک سیگار تأثیرات شگفت‌انگیزی بر سلامت کلی بدن خواهد داشت. اگر این اقدام برای شما دشوار به نظر می‌رسد، بهره‌گیری از مشورت‌های حرفه‌ای پزشکی و استفاده از راهکارهای پیشنهادی می‌تواند شانس موفقیت در ترک سیگار را تا دو برابر افزایش دهد. در نهایت مهم است که هر فرد سبک زندگی خود را با ترکیبی از انتخاب‌های تغذیه‌ای سالم، مدیریت وزن مناسب و پرهیز از عادت‌های ناسالم مانند سیگار کشیدن اصلاح کند تا با ایجاد یک بنیاد قوی برای سلامتی طولانی‌مدت همراه باشد.

مراحل سرطان روده

سرطان روده بر اساس میزان گسترش و نفوذ آن در بدن به مراحل مختلفی تقسیم می‌شود که در اینجا توضیح داده شده‌اند: مرحله 0 :در این مرحله، سلول‌های سرطانی تنها در لایه داخلی روده بزرگ یا راست روده (مخاط) قرار دارند. این وضعیت به‌عنوان سرطان درجا شناخته می‌شود. مرحله 1: سرطان از مخاط فراتر رفته و به لایه عضلانی روده بزرگ یا راست روده نفوذ کرده است، اما هنوز به بافت‌های مجاور یا غدد لنفاوی سرایت نکرده است. مرحله 2: تومور به دیواره روده بزرگ یا راست روده رسیده اما هنوز به بافت اطراف یا غدد لنفاوی نزدیک نفوذ نکرده است. مرحله 3: سرطان از لایه‌های عضلانی به لایه شکمی فراتر رفته، ولی همچنان به غدد لنفاوی نزدیک یا دیگر نواحی سرایت نکرده است. مرحله 4: در این مرحله، تومور از طریق دیواره روده بزرگ یا راست روده عبور کرده و به ساختارهای اطراف گسترش یافته است. مرحله 5: سرطان در لایه‌های داخلی یا عضلانی روده پیشرفت کرده و در 1 تا 3 غدد لنفاوی یا گره‌های توموری اطراف مشاهده می‌شود. مرحله 6: تومور از دیواره روده یا اندام‌های اطراف گذشته و به 1 تا 3 غدد لنفاوی یا گره‌های توموری در پیرامون روده بزرگ یا راست روده گسترش یافته است. مرحله 7:صرف‌نظر از عمق رشد تومور، سرطان در 4 یا بیشتر از غدد لنفاوی حضور دارد، اما هنوز به سایر نقاط دور بدن گسترش پیدا نکرده است. مرحله 8: در این مرحله، سرطان به یک عضو دوردست، مانند کبد یا ریه‌ها، سرایت کرده است. مرحله 9: تومور به بیش از یک عضو دوردست گسترش یافته است. مرحله 10: سرطان وارد جریان خون شده و علاوه بر اندام‌های دیگر، نواحی دور از منشأ اولیه خود را نیز تحت تأثیر قرار داده است. پزشکان برای تعیین دقیق مرحله سرطان، از طبقه‌بندی جامع T :اندازه و گستردگی تومور، N میزان درگیری غدد لنفاوی و M وجود متاستاز در نقاط دوردست استفاده می‌کنند.

جراحی سرطان روده بزرگ

برداشتن تومورهای سرطانی در روده بزرگ از طریق جراحی، معمولاً یکی از اساسی‌ترین شیوه‌های درمان این نوع سرطان محسوب می‌شود. این روش می‌تواند به‌ صورت مستقل یا در ترکیب با دیگر رویکردهای درمانی مانند شیمی‌درمانی و پرتودرمانی اجرا شود. اهمیت جراحی در این است که به پزشکان امکان می‌دهد تا به‌ طور مستقیم تومور و بافت‌های آسیب‌دیده اطراف آن را حذف کنند، که این اقدام می‌تواند شانس بهبودی بیمار را افزایش داده و احتمال بازگشت بیماری را کاهش دهد. انتخاب جراحی به عوامل متعددی از جمله مرحله پیشرفت سرطان، وضعیت کلی سلامت بیمار و محل دقیق تومور بستگی دارد. در مراحل اولیه بیماری، جراحی ممکن است تنها گزینه درمانی مورد نیاز باشد. اما در مواردی که سرطان پیشرفته‌تر است، این روش می‌تواند به‌ عنوان بخشی از یک برنامه درمانی گسترده‌ برای مدیریت بیماری یا کاهش علائم آن به کار گرفته شود.

روند جراحی سرطان روده

جراحی سرطان روده یک روند پیچیده با مراحل متعدد است که آگاهی از آن می‌تواند به بیماران دید روشن‌تری نسبت به مسیر درمان ارائه دهد: در مرحله اول، بیمار تحت بیهوشی عمومی قرار می‌گیرد تا هیچ‌گونه دردی در طول جراحی احساس نکند. این بخش حیاتی تحت نظر متخصص بیهوشی انجام می‌شود. سپس جراح با توجه به نوع عمل مانند کولکتومی جزئی یا کامل برش‌هایی روی شکم ایجاد می‌کند تا به روده دسترسی پیدا کند. در مرحله بعد، جراح تومور همراه با بخشی از روده آسیب‌دیده را خارج می‌کند. اگر لازم باشد، غدد لنفاوی نزدیک به ناحیه مبتلا نیز برداشته می‌شوند تا احتمال گسترش بیماری کاهش یابد. پس از برداشت تومور، بازسازی دستگاه گوارش آغاز می‌شود. این مرحله ممکن است شامل اتصال مجدد قسمت‌های باقی‌مانده روده باشد تا عملکرد طبیعی گوارش بازگردد. در انتها، بریدگی‌های ایجاد شده با بخیه‌ها یا منگنه‌های جراحی به دقت بسته می‌شوند تا از عفونت جلوگیری شده و فرآیند ترمیم به درستی پیش برود.

پرتو درمانی سرطان روده

پرتو درمانی سرطان روده یک روش درمانی با هدف تخریب سلول‌های سرطانی از طریق پرتوهای پرانرژی است. پیش از آغاز این درمان، بررسی‌ دقیق وضعیت بیمار انجام می‌شود تا مشخص شود که آیا این مداخله برای وی مناسب است یا خیر. در این روش، از پرتوهای ایکس یا گاما استفاده می‌شود که با تمرکز بر ناحیه سرطان و با کمک دستگاه‌های تخصصی به بدن بیمار منتقل می‌گردند. این پرتوها با تخریب سلول‌های سرطانی، سرعت رشد آن‌ها را کاهش داده و تعدادشان را محدود می‌کنند. هدف اصلی پرتو درمانی سزطان روده ، کوچک کردن تومور و افزایش عمر بیمار است. این روش می‌تواند به صورت درمانی یا پیشگیرانه برای جلوگیری از عود مجدد سرطان مورد استفاده قرار گیرد. مدت زمان درمان بستگی به عواملی مانند نوع سرطان، مرحله بیماری، میزان پاسخ‌دهی بدن، وضعیت جسمانی و روانی بیمار و توصیه پزشک دارد. به طور معمول، درمان ممکن است از چند هفته تا چند ماه ادامه داشته باشد و اغلب در جلسات متعدد و کوتاه‌تر انجام می‌شود.

عوارض پرتو درمانی سرطان روده

عوارض پرتو درمانی در درمان سرطان روده ممکن است طیفی از مشکلات را شامل شود که به عوامل متعددی مانند شدت و تعداد جلسات تابش و شرایط جسمی فرد بستگی دارد. این عوارض می‌توانند خستگی، تهوع، سوء هاضمه، اسهال، التهاب مخاط روده، خونریزی، کاهش اشتها و دیگر مشکلات را دربرگیرند. به همین دلیل، ضروری است که پس از انجام پرتو درمانی، بیمار تحت نظارت دقیق پزشکی قرار گیرد. اگر قصد انجام پرتو درمانی برای سرطان روده را دارید، توصیه می‌شود پیش از آغاز درمان، درباره عوارض کوتاه‌مدت و بلندمدت آن با پزشک خود صحبت کنید تا تصویر واضحی از شرایط پیش رو داشته باشید. برخی از عوارض احتمالی پرتو درمانی برای سرطان روده عبارت‌اند از:

• تحریک پوست در ناحیه‌ای که پرتوها هدایت شده‌اند، که ممکن است از قرمزی خفیف تا تاول و پوسته‌ریزی متغیر باشد.
• طولانی‌تر شدن زمان التیام زخم‌ها در مواردی که پرتو درمانی پیش از جراحی انجام شده است
• تجربه تهوع و ناراحتی معده
• تحریک مخاط رکتوم که می‌تواند منجر به اسهال، حرکات دردناک روده یا وجود خون در مدفوع شود
• بی‌اختیاری روده به شکل نشت مدفوع
• تحریک مثانه که ممکن است مشکلاتی همچون تکرر ادرار، احساس سوزش یا درد هنگام ادرار کردن و گاهی وجود خون در ادرار را ایجاد کند.
• احساس خستگی شدید.
• ختلالات جنسی مانند مشکل در نعوظ در مردان یا تحریک‌پذیری واژن در زنان

بیشتر این عوارض جانبی معمولاً طی مدت کوتاهی پس از اتمام درمان بهبود می‌یابند، اما برخی مشکلات ممکن است به طور کامل از بین نروند. در صورت مشاهده هر گونه علائم نگران‌کننده، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید تا اقدامات لازم برای پیشگیری یا کاهش شدت این عوارض انجام شود.

عوارض شیمی درمانی سرطان روده

گرچه شیمی‌درمانی به‌عنوان یکی از روش‌های اصلی و مؤثر در درمان این نوع سرطان روده شناخته می‌شود، اما لازم است آگاه باشیم که این روش درمانی معمولاً با عوارض جانبی همراه است. این عوارض شیمی درمانی سرطان روده، اگرچه گاهی دشوار و ناتوان‌کننده به نظر می‌رسند، معمولاً محدود به دوره‌های درمان بوده و با پایان یافتن این دوره‌ها، شدت آنها کاهش می‌یابد و در بسیاری از موارد به طور کامل از بین می‌روند. از جمله عوارض رایجی که ممکن است در طول درمان با شیمی‌درمانی تجربه شود، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد. بیماران ممکن است دچار ریزش مو شوند، که این تغییر به دلیل تأثیر مستقیم داروها بر فولیکول‌های مو اتفاق می‌افتد. همچنین، خطر ابتلا به عفونت‌های داخلی در افراد افزایش می‌یابد، چرا که شیمی‌درمانی اغلب باعث کاهش تعداد گلبول‌های سفید خون می‌شود، که نقش مهمی در ایمنی بدن دارند. کاهش اشتها نیز یکی دیگر از پیامدهای این روش درمانی است که ممکن است منجر به کاهش وزن شدید و ناخواسته گردد.

عوارض جراحی سرطان روده

ین نوع جراحی، همانند سایر عمل‌های جراحی، ممکن است با عوارضی همراه باشد که دسته‌بندی آن‌ها به دو گروه عمده قابل انجام است. گروه اول شامل عوارضی است که ماهیتی موقت دارند و معمولاً با گذشت زمان و اتمام دوره نقاهت، بهبود می‌یابند یا به‌طور کامل از بین می‌روند. اما گروه دوم شامل عوارضی پیچیده‌تر و جدی‌تر است که بروز آن‌ها تا حد زیادی به میزان تجربه، دانش و مهارت جراح بستگی دارد. به همین دلیل، چنانچه جراح شما از تخصص کافی، دقت بالا و مهارت لازم برخوردار باشد، احتمال وقوع عوارض جدی یا خطرناک پس از عمل به حداقل ممکن کاهش پیدا می‌کند و روند بهبودی با ایمنی بیشتری همراه خواهد بود. عوارض محتمل عبارت است از:

• خونریزی
• لخته شدن خون
• ذاتالریه
• ایجاد فتق برشی
• ایجاد چسبندگی بافت اسکار
• نشت از محل اتصال روده
• عفونت محل جراحی

تغذیه سرطان روده

تغذیه سالم یکی از عوامل کلیدی در مدیریت و درمان سرطان روده محسوب می‌شود. انتخاب و مصرف مواد غذایی مناسب می‌تواند تأثیر چشمگیری بر تقویت سیستم ایمنی بدن، بهبود روند درمان و ارتقای کیفیت زندگی بیماران داشته باشد. برای دستیابی به تغذیه‌ای مناسب در این دوره حساس از بیماری، توجه به برخی اصول پایه‌ای ضروری است. این اصول شامل موارد زیر هستند:

• وجه به تعادل در مصرف گروه‌های غذایی مانند پروتئین‌ها، کربوهیدرات‌ها و چربی‌های سالم برای تأمین نیازهای جسمانی
• نتخاب اولویت برای مواد غذایی طبیعی و فرآوری‌نشده که می‌توانند با کاهش ریسک عوارض جانبی به حفظ سلامت کلی بدن کمک کنند
• مصرف حداقل پنج وعده میوه و سبزیجات تازه به صورت روزانه، که سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد مغذی حیاتی برای تقویت سیستم ایمنی هستند
• جایگزینی غلات کامل به جای انواع تصفیه‌شده آن‌ها، چرا که غلات کامل منبع مهمی از فیبر، ویتامین‌ها و مواد معدنی می‌باشند
• محدود کردن گوشت قرمز و فرآوری‌شده، که ارتباط آن با افزایش احتمال عوارض بیماری ثابت شده است
• افزودن ماهی به رژیم غذایی حداقل دو بار در هفته به عنوان منبعی غنی از اسیدهای چرب امگا-3 که به کاهش التهاب بدن کمک می‌کند
• ستفاده از چربی‌های سالم نظیر روغن زیتون یا آووکادو به جای چربی‌های اشباع و مضر

نقش تغذیه در مدیریت سرطان روده بخصوص هنگام مواجهه با تشخیص سرطان روده حائز اهمیت است. یک رژیم غذایی متعادل و هدفمند می‌تواند قبل، حین و حتی پس از درمان نتیجه مثبتی به همراه داشته باشد. تغذیه درست نه تنها به حفظ قدرت و توان جسمانی فرد کمک می‌کند، بلکه می‌تواند روند بهبودی را نیز سرعت ببخشد. با توجه به درمان‌هایی نظیر شیمی‌درمانی، پرتودرمانی یا جراحی که ممکن است کاهش وزن ناخواسته را در بیمار ایجاد کنند، جلوگیری از سوءتغذیه در طول این فرآیند امری حیاتی است. سوءتغذیه نه تنها قدرت بدنی را تحلیل می‌برد بلکه باعث کاهش توانایی بدن در مبارزه با عفونت‌ها نیز می‌شود. برای کنترل بهتر شرایط، توصیه می‌شود به جای مصرف وعده‌های سنگین و پرحجم، وعده‌های کوچک‌تر اما متناوب در برنامه غذایی روزانه گنجانده شوند. این تغییرات ساده ولی مؤثر می‌توانند تأثیر قابل توجهی در بهبود شرایط عمومی بیماران مبتلا به سرطان روده داشته باشند.

محل بروز سرطان در روده بزرگ

محل بروزسرطان در روده بزرگ می‌تواند در قسمت‌های مختلف این اندام شکل بگیرد و نحوه بروز علائم آن بسته به محل درگیری متفاوت است. اگر سرطان در سمت راست روده، که به کولون صعودی معروف است، رخ دهد، به دلیل فضای بازتر این بخش، توده سرطانی باید به اندازه‌ی کافی بزرگ شود تا علائمی مانند انسداد یا درد را ایجاد کند. به همین دلیل، ممکن است نشانه‌ها در این ناحیه دیرتر ظاهر شوند. در مقابل، زمانی که سرطان در سمت چپ روده، یعنی ناحیهٔ نزدیکی به مقعد و خروجی روده، ایجاد شود، علائم بیشتر به صورت انسداد روده یا اختلال در دفع مدفوع (مانند دشواری یا عدم امکان دفع) نمایان می‌شوند. مشاهده این نشانه‌ها مستلزم انجام کولونوسکوپی برای تعیین وجود توده و برنامه‌ریزی درمانی مناسب است. متأسفانه، بسیاری از افراد ممکن است علائم مرتبط با سرطان کولون را نادیده بگیرند؛ در حالی که این نشانه‌ها می‌توانند هشداری جدی برای خطرات بالقوه باشند. تشخیص زودهنگام سرطان در مراحل اولیه می‌تواند نقش مؤثری در نجات جان بیماران داشته باشد.

دوران نقاهت جراحی سرطان روده

پس از انجام این جراحی، بیمار معمولاً باید ۳ تا ۴ روز در بیمارستان بستری باشد. پس از ترخیص نیز لازم است تمامی دستورالعمل‌های مراقبتی پس از جراحی، به‌ویژه مراقبت از برش‌های جراحی، با دقت آموزش داده شود،تا دوران نقاهت سرطان روده به پایان رسد. جراح عمومی با توجه به نوع و شدت جراحی، محدودیت‌ها و توصیه‌های مختلفی را ارائه می‌دهد. این مراقبت‌ها شامل موارد زیر است:

• اجتناب از بلند کردن اجسام سنگین به مدت ۴ تا ۶ هفته پس از جراحی
• پرهیز از اعمال فشار بیش از حد هنگام دفع
• مصرف منظم و دقیق داروهای تجویز شده طبق دستور پزشک
• از سرگیری فعالیت‌های معمول مانند کار، رانندگی، پیاده‌روی و روابط جنسی پس از گذشت ۱ تا ۳ هفته با تایید پزشک
• خودداری از رانندگی در صورت مصرف داروهای بی‌حس‌کننده یا مخدر
• عدم تماس ناحیه جراحی با آب مگر با مجوز پزشک
• رعایت تغذیه مناسب و تجویز شده توسط پزشک
• نوشیدن روزانه ۸ تا ۱۰ لیوان آب برای کمک به روند بهبودی

مطالعه بیشتر