
آرتروز چیست؟
آرتروز یا آرتریت به معنای التهاب مفصل است و اصطلاح آرتروز برای اشاره به حدود ۲۰۰ نوع بیماری مختلف که مفاصل، بافتهای اطراف آنها و دیگر بافتهای همبند و اسکلتی-عضلانی را تحت تأثیر قرار میدهند، به کار میرود.
بر اساس آمار مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها، در ایالات متحده، ۵۴.۴ میلیون بزرگسال به انواع آرتروز و بیماریهای ستون فقرات مبتلا هستند. از این تعداد، ۲۳.۷ میلیون نفر با محدودیتهای فعالیتی مواجهاند. آرتروز بیشتر در افراد ۶۵ ساله و بالاتر شایع است، اما میتواند بر افراد در تمامی سنین، از جمله کودکان، نیز تأثیر بگذارد
فرق آرتروز و آرتریت چیست؟
آرتریت به معنای التهاب مفاصل است و این بیماری با علائمی چون درد، تورم، سفتی و گرما در مفاصل آسیبدیده همراه میباشد. آرتریت ممکن است با مشکلاتی نظیر آسیبدیدگی، عفونت، اختلالات متابولیکی، فعالیت غیرطبیعی سیستم ایمنی و حتی مسائل ناشی از وزن اشتباه گرفته شود.
آرتروز یکی از انواع آرتریت به شمار میآید. این بیماری که به اوستئوآرتریت نیز معروف است، یک بیماری غیرالتهابی است که در آن غضروف مفاصل دچار تخریب میشود. آرتروز به دلیل آسیبدیدگی، افزایش سن و کشیدگی یا پارگی طولانیمدت غضروف در مفاصل ایجاد میشود و منجر به بروز درد و سفتی در مفاصل میگردد
علائم آرتروز چیست؟
انواع نشانههای آرتروز و نحوه بروز آنها بسته به نوع آرتروز متفاوت است. علائم آرتروز ممکن است به تدریج یا به طور ناگهانی ظاهر شوند. اگر فردی یکی از چهار علامت اصلی هشداردهنده آرتروز را تجربه کند، باید به پزشک مراجعه کند.
1. درد: درد ناشی از آرتروز میتواند ثابت یا متغیر باشد، مانند درد زانو.
2. تورم: در برخی انواع آرتروز، پوست روی مفصل آسیبدیده ممکن است قرمز، متورم و گرم شود.
3. سفتی و خشکی مفصل: خشکی مفصل یکی از علائم رایج است که معمولاً پس از بیدار شدن از خواب یا نشستن طولانیمدت، مانند رانندگی یا بعد از ورزش، بروز میکند. این علامت ممکن است به صورت گرفتگی انگشتان دست نیز خود را نشان دهد.
4. اختلال در حرکت مفصل: حرکت دردناک مفصل یا احساس خشکی و درد هنگام بلند شدن از روی صندلی میتواند نشانهای از آرتروز باشد.
در برخی از انواع آرتروز، پوست روی مفصل آسیبدیده ممکن است قرمز، متورم و گرم شود.
علایم آرتروز بر اساس محل ایجاد
آرتروز نوعی بیماری غیرالتهابی مفاصل است که بر روی استخوانها تأثیر میگذارد. تمامی مفاصل موجود در بدن ممکن است تحت تأثیر آرتروز قرار گیرند. در ادامه، به بررسی برخی از این بیماریها و علائم مرتبط با آنها خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
۱. علائم آرتروز گردن
نشانههای آرتروز گردن چیست؟ برای تشخیص و درمان مؤثر این بیماری، آشنایی با علائم آرتروز گردن ضروری است. برخی از این علائم عبارتند از:
– داشتن سردرد.
– گاهی با حرکت دادن سر و گردن، صدای خاصی از ناحیه گردن به گوش میرسد.
– احساس گرفتگی در ماهیچههای گردن و شانهها.
– دشواری در راه رفتن.
– احساس ضعف در دستها و پاها.
– عدم توانایی در حفظ تعادل و احساس ناپایداری.
۲. علائم آرتروز انگشتان دست
اگر انگشتان دست شما به آرتروز مبتلا شوند، ممکن است علائمی را در آنها مشاهده کنید. برخی افراد معتقدند که شکاندن قولنج انگشتان میتواند عامل این بیماری باشد. از جمله علائم آرتروز انگشت میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
یکی از نخستین نشانههایی که ممکن است در آرتروز انگشتان تجربه کنید، احساس درد در آنهاست.
گاهی اوقات مفاصل انگشتان به دلیل آرتروز دچار ورم میشوند.
با لمس مفاصل، ممکن است احساس گرما کنید که این گرما میتواند ناشی از ورم باشد.
مفاصل دچار خشکی هستند و حرکت دادن آنها دشوار است.
مفصل میانی انگشتان ممکن است خم شود.
احتمال دارد که انگشتان شما بیحس شده یا دچار گزگز شوند.
در انگشتان شما ممکن است برجستگیهایی مشاهده شود.
انگشتان شما ممکن است ضعیف شده و نتوانند به خوبی کارها را انجام دهند.
۳. علائم آرتروز زانو
اگر زانوی شما دچار آرتروز شود، علائم زیر را احساس خواهید کرد:
ممکن است که از زانوی شما صداهایی شنیدهشود. درواقع زانوی شما پر سر و صدا میشود.
راه رفتن برای شما سخت است.
درد زانوی شما وابسته به آب و هواست و ممکن است که بدتر و بهتر شود.
مفصل زانو خشک میشود.
زانوی شما خالی میکند.
درد زانو به آهستگی بهبود پیدا میکند و احساس ناخوشی را برای شما باقی میگذارد.
۴. علائم آرتروز قلبی
بیماری آرتروز قلبی با بیماریهایی که پیشتر ذکر شد، متفاوت است. این نوع بیماری، یک حالت التهابی به نام آرتریت روماتوئید است. در واقع، آرتروز قلبی همان آرتریت محسوب میشود. علائم این بیماری شامل موارد زیر است:
– درد در چندین مفصل
– خشکی در چندین مفصل
– درد و التهاب در هنگام لمس چندین مفصل
– کاهش وزن
– تب
– خستگی
– ضعف
انواع آرتروز نسبت به محل درد و ایجاد آن
آرتروز یک بیماری مفصلی غیرالتهابی است که میتواند مفاصل گوناگونی را تحت تأثیر قرار دهد. در ادامه، به بررسی نواحی مختلف بدن که ممکن است به آرتروز مبتلا شوند، خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
۱. آرتروز گردن
بر اساس اطلاعات ارائه شده توسط orthoinfo، اسپوندیلوزیس سرویکال که به طور ساده به آن آرتروز گردن گفته میشود، معمولاً به دلیل افزایش سن یا آسیبها و ساییدگیهای ناشی از گذر زمان به وجود میآید. آرتروز گردن یکی از بیماریهای رایج است و بسیاری از افراد ممکن است به آن دچار شوند. بیش از ۸۵٪ از افراد پس از ۶۰ سالگی به این عارضه مبتلا میشوند.
۲. آرتروز زانو چیست؟
آرتروز زانو به التهاب مفصل زانو اطلاق میشود که در آن غضروف دچار تخریب شده است. در این حالت، غضروف زانو آسیب میبیند و ساییدگی بین دو استخوان افزایش مییابد که منجر به بروز التهاب میشود (این التهاب از نوعی نیست که در آرتریت مشاهده میشود، به همین دلیل این بیماری به عنوان یک بیماری غیرالتهابی شناخته میشود). غضروف به عنوان یک بافت ارتجاعی عمل میکند و مانند یک بالشتک ضربهگیر بین دو استخوان قرار میگیرد و اصطکاک را کاهش میدهد. به این ترتیب، حرکت استخوانها در ناحیه مفصل به راحتی و بدون مشکل انجام میشود.
۳. آرتروز انگشتان دست
زمانی که آرتروز در مفاصل انگشتان بروز میکند، این مفاصل دچار التهاب میشوند و حرکت در آنها دشوارتر میگردد. در این حالت، افراد معمولاً احساس خشکی و درد در مفاصل را تجربه میکنند.
۴. آرتروز دست چيست؟
استئوآرتروز دست یکی از اختلالات مفصلی است که باعث التهاب در مفاصل دست میشود و منجر به خشکی و درد در آن ناحیه میگردد. این نوع آرتروز معمولاً در سه ناحیه رخ میدهد:
1. قاعدهی انگشت شست در محل اتصال به مچ دست
2. یکی از مفاصل نزدیک به نوک انگشتان
3. مفصل میانی انگشتان
در برخی موارد، ممکن است دست شما دچار التهاب و قرمزی شود.
آرتروز دست راست
گاهی اوقات آرتروز فقط در یک دست و بهویژه در دست غالب بروز میکند. ممکن است شما دچار درد در دست راست شوید. در این شرایط، انجام تمریناتی میتواند به شما کمک کند تا از درد دست راست خود رهایی یابید.
۵. آرتروز پا
آرتروز پا وضعیتی است که در آن التهاب و درد در مفاصل ایجاد میشود و ممکن است بیش از ۳۰ مفصل در پا و قوزک پا را تحت تأثیر قرار دهد. استخوانهای پا و استخوانهایی که به قوزک و مچ پا متصل میشوند، به شما کمک میکنند تا تعادل خود را حفظ کرده و به صورت ایستاده بایستید. این مفاصل همچنین در راه رفتن و دویدن به شما یاری میرسانند. در صورتی که هر یک از این مفاصل دچار مشکل شوند، بدون شک در فعالیتهایی مانند راه رفتن، نشستن، دویدن و حفظ تعادل دچار مشکل خواهید شد. به همین دلیل، آرتروز پا میتواند بسیار آزاردهنده و دردناک باشد.
۶. آرتروز کمر
آرتروز کمر به التهاب و درد در مفاصل ستون فقرات یا مفاصل ساکروایلیاک اشاره دارد، جایی که کمر به استخوان لگن متصل میشود. این وضعیت میتواند به دلایل مختلفی بروز کند. به عنوان مثال، ممکن است ناشی از ساییدگی و آسیب به مهرهها و غضروفهای بین مهرهای باشد. همچنین، عفونتها، بیماریهای خودایمنی و شرایط دیگر نیز میتوانند عامل ایجاد این بیماری باشند
.
۷. آرتروز لگن
آرتروز لگن به معنای التهاب و آسیب به غضروفهای استخوانهای ناحیه لگن است. این بیماری یکی از اختلالات رایج به شمار میآید که با گذشت زمان میتواند به شدت دردناک شده و ناراحتیهای زیادی را به همراه داشته باشد. آرتروز لگن به طور مستقیم بر کیفیت زندگی فرد تأثیر میگذارد و میتواند بسیاری از فعالیتهای روزمره او را تحت تأثیر قرار دهد. بنابراین، تشخیص به موقع و درمان این بیماری از اهمیت بالایی برخوردار است.
آرتریت به هفت دسته اصلی تقسیم میشود که شامل موارد زیر است:
1. آرتریت التهابی
2. آرتروز دژنراتیو (تخریبی) یا مکانیکی
3. دردهای اسکلتی-عضلانی و بافت نرم
4. دردهای کمری
5. بیماریهای بافت همبند
6. آرتروز عفونی
7. آرتروز متابولیک
در ادامه به بررسی هر یک از این دستهها خواهیم پرداخت.
۱. آرتریت التهابی
کلمه “آرتروز” به معنای “التهاب مفصل” است، اما این التهاب میتواند بر تاندونها و رباطهای اطراف مفصل نیز تأثیر بگذارد. التهاب بخشی طبیعی از فرآیند بهبودی بدن است و میتواند به عنوان یک واکنش دفاعی در برابر ویروسها و باکتریها یا پاسخی به آسیبهایی مانند سوختگی عمل کند. با این حال، در موارد آرتروزهای التهابی، التهاب به طور غیرمفید عمل کرده و منجر به آسیب به سطح مفصل و استخوانهای زیرین میشود که در نتیجه آن درد، سفتی و تورم ایجاد میشود. از جمله نمونههای آرتریت التهابی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
– آرتروز روماتوئید (RA)
– آرتروز واکنشی
– اسپوندیلیت انکیلوزان
– آرتروز مرتبط با پسوریازیس یا کولیت
آرتروز روماتوئید (RA)
در آرتروز روماتوئید، سیستم ایمنی بدن به بافتهای خود، به ویژه بافت همبند، حمله میکند و این امر منجر به التهاب مفاصل، درد و تخریب بافت مفصل میشود. غضروف، که نوعی بافت همبند انعطافپذیر در مفاصل است، وظیفه کاهش فشار و شوک ناشی از حرکات مانند راه رفتن و دویدن را بر عهده دارد و از مفاصل محافظت میکند. التهاب مزمن در مایع مفصلی میتواند به تخریب غضروف و استخوان منجر شود و در نتیجه تغییر شکل مفاصل، درد، تورم و قرمزی را به همراه داشته باشد.
یکی از نشانههای آرتروز روماتوئید، خشکی مفاصل پس از استراحت طولانی است که میتواند به ناتوانی فرد و کاهش کیفیت زندگی او منجر شود. بیماریهای قلبی عروقی، از جمله بیماری عروق کرونر و سکته مغزی، از جمله عوارض مرتبط با آرتروز روماتوئید به شمار میروند. تشخیص به موقع و زودهنگام این بیماری میتواند به مدیریت بهتر علائم کمک کرده و کیفیت زندگی را بهبود بخشد.
علائم آرتروز روماتوئید (RA)
آرتروز روماتوئید معمولاً به طور متقارن بر مفاصل دو طرف بدن تأثیر میگذارد. مفاصل مچ دست، انگشتان، زانو و مچ پا بیشتر از سایر نقاط آسیب میبینند. علائم مفصلی این بیماری شامل موارد زیر است:
– خشکی صبحگاهی
– درد: معمولاً در مفاصل مشابه در هر دو طرف بدن احساس میشود.
– کاهش دامنه حرکتی مفاصل به همراه تغییر شکل آنها
– درد در ناحیه قفسه سینه هنگام تنفس، ناشی از التهاب لایه جنب ریه
– خشکی چشم و دهان در صورت وجود سندروم شوگرن
– سوزش، خارش و ترشحات چشمی
– ندولهای زیر پوستی: معمولاً نشاندهنده شدت بیماری هستند
– بیحسی، سوزن سوزن شدن یا سوزش در دستها و پاها
– مشکلات خواب
آرتروز دوران نوجوانی
آرتروز در دوران نوجوانی انواع مختلفی دارد. یکی از رایجترین انواع آن، آرتروز ایدیوپاتیک نوجوانان (JIA) است که به نام آرتروز روماتوئید نوجوانان (JRA) نیز شناخته میشود. این نوع آرتروز میتواند به مفاصل آسیبهای دائمی وارد کند و درمان قطعی برای آن وجود ندارد. با این حال، ممکن است بیماری برای مدتی به حالت خاموش و غیرفعال درآید.
علائم آرتروز دوران نوجوانی
علائم آرتروز روماتوئید نوجوانان شامل موارد زیر است:
– تورم، قرمزی یا گرمی در مفاصل
– محدودیت در حرکت مفاصل
– لنگش یا مشکلات در استفاده از اندامها
– تب ناگهانی و بالا
– بثورات جلدی بر روی بدن و اندامها که با تب کاهش مییابد
– رنگ پریدگی پوست و تورم غدد لنفاوی
این بیماری میتواند مشکلات چشمی نظیر التهاب مشیمیه، التهاب عنبیه، قرمزی و درد در چشمها، به ویژه هنگام مواجهه با نور و تغییرات بینایی را نیز به همراه داشته باشد.
برای تشخیص و درمان آرتروز، مراجعه به متخصص روماتولوژی ضروری است. در دکترتو، علاوه بر امکان تعیین وقت حضوری، مشاوره آنلاین و تلفنی نیز فراهم شده است.
سندرم شوگرن
سندرم شوگرن یک اختلال خودایمنی است که گاهی اوقات همراه با آرتروز روماتوئید و لوپوس بروز میکند. این سندرم منجر به آسیب به غدد اشکی و بزاقی میشود و در نتیجه خشکی دهان، چشم و سایر نواحی مرطوب مانند بینی، گلو و پوست را به همراه دارد. همچنین ممکن است مفاصل، ریهها، کبد، کلیه، عروق خونی، دستگاه گوارش و اعصاب را نیز تحت تأثیر قرار دهد. از دیگر عوارض آن میتوان به واسکولیت پوستی، نوروپاتی محیطی، گلومرولونفریت و کاهش سطح
C۴ اشاره کرد که این موارد نشاندهنده ارتباط سندرم شوگرن با سیستم ایمنی بدن است. در صورتی که این سندرم بافتهای مذکور را درگیر کند، خطر ابتلا به لنفوم غیر هوچکین افزایش مییابد. سندرم شوگرن معمولاً در افراد بالای ۴۰ تا ۵۰ سال و به ویژه در زنان مشاهده میشود.
علائم سندرم شوگرن
خشکی و خارش چشم و احساس وجود جسمی در چشم
خشکی دهان
مشکل در بلع
کاهش حس چشایی
مشکل در صحبت کردن
بزاق غلیظ یا رشتهای
زخم و درد در دهان
خشونت صدا
احساس خستگی
تب
تغییر رنگ در دستها و پاها
درد یا تورم در مفاصل
آرتروز یا ورم مفاصل پسوریاتیک
ورم مفاصل پسوریاتیک یک بیماری خودایمنی است که معمولاً با بیماری پوستی به نام پسوریازیس همراه میباشد. بیشتر افرادی که به ورم مفاصل پسوریاتیک و پسوریازیس مبتلا هستند، ابتدا به پسوریازیس دچار میشوند و سپس ورم مفاصل را تجربه میکنند، اما در برخی موارد، علائم مفصلی ممکن است پیش از بروز ضایعات پوستی ظاهر شوند. عواملی که خطر ابتلا به آرتروز پسوریاتیک را افزایش میدهند شامل موارد زیر است:
– ابتلا به پسوریازیس
– سابقه خانوادگی
– سن بین ۳۰ تا ۵۰ سال
افراد مبتلا به آرتروز پسوریاتیک نسبت به جمعیت عمومی، با خطر بیشتری برای ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی مواجه هستند، از جمله افزایش شاخص توده بدنی (BMI) و سطح تری گلیسیرید.
علائم ورم مفاصل پسوریاتیک
علائم آرتروز پسوریاتیک ممکن است خفیف بوده و تنها به مفاصل انتهایی انگشتان دست یا پا محدود شود. اما در موارد شدید، این بیماری میتواند بر روی چندین مفصل، از جمله ستون فقرات و استخوان خاجی تأثیر بگذارد و منجر به خشکی، سوزش و درد در مفاصل گردد.
۲. آرتروز دژنراتیو یا مکانیکی
آرتروز دژنراتیو یا مکانیکی به نازک و ناهموار شدن غضروفی که انتهای استخوانها را پوشش میدهد، اشاره دارد. این غضروف که صاف و لغزنده است، نقش مهمی در تسهیل حرکت و سر خوردن مفاصل ایفا میکند. به منظور جبران از دست رفتن غضروف و تغییرات در عملکرد مفصل، بدن به بازسازی استخوانها میپردازد تا ثبات را دوباره برقرار کند. این فرآیند ممکن است منجر به رشد غیرطبیعی استخوانها و تشکیل استئوفیت (برآمدگیهای استخوانی) شود که به بدشکلی مفاصل منجر میگردد. این وضعیت به نام استئوآرتروز شناخته میشود. همچنین، استئوآرتروز میتواند به دلیل آسیبهای قبلی به مفصل، مانند شکستگی یا التهابهای گذشته، ایجاد شود.
۳. درد اسکلتی، عضلانی و بافت نرم
دردهای اسکلتی، عضلانی و بافت نرم در نواحی غیر از مفاصل و استخوانها احساس میشود. این دردها معمولاً از عضلات و بافتهای نرم که از مفاصل حمایت میکنند ناشی میشوند و غالباً در نواحی آسیبدیده یا در قسمتهایی که بیش از حد مورد استفاده قرار گرفتهاند، مانند آرنج تنیسبازان، احساس میشوند. اگر درد به صورت گسترده باشد و با علائم دیگری همراه گردد، ممکن است نشانهای از فیبرومیالژیا باشد.
فیبرومیالژیا
فیبرومیالژیا معمولاً در سنین میانسالی و پس از آن آغاز میشود، اما ممکن است کودکان را نیز تحت تأثیر قرار دهد. افراد مبتلا ممکن است به طور غیرطبیعی درد را احساس کنند و به محرکهایی که برای دیگران دردناک نیستند، واکنش شدیدی نشان دهند. علل دقیق فیبرومیالژیا هنوز مشخص نیست، اما برخی از عواملی که با این بیماری مرتبط هستند شامل موارد زیر میباشند:
– حوادث استرسزا یا دردناک
– اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
– آسیبهای ناشی از حرکات تکراری
– عفونتهای ویروسی
– بیماریهایی مانند لوپوس، آرتروز روماتوئید و سندرم خستگی مزمن
– سابقه خانوادگی
– اضافه وزن
– جنسیت زن
علائم فیبرومیالژیا
درد گسترده همراه با نقاط حساس در بدن
اختلال در خواب
احساس خستگی
استرس روانی
خشکی صبحگاهی
سوزن سوزن شدن و بیحسی در دستها و پاها
سردرد، از جمله میگرن
مشکلات گوارشی نظیر سندرم روده تحریکپذیر
دورههای قاعدگی دردناک و سایر سندرمهای مرتبط با درد
مشکل در تفکر و به خاطر سپردن
درد در ناحیه فک
استئوآرتروز معمولاً مفاصلی را درگیر میکند که تحت فشار و استفاده زیادی قرار دارند، از جمله مفصلهای ران، زانو، شانه، ستون فقرات، پایه انگشت شست و مفصل انگشت شست پا.
۴. دردهای کمری
منبع درد در ناحیه کمر ممکن است به عضلات، دیسکها، اعصاب، رباطها، استخوانها یا مفاصل مربوط باشد. همچنین، کمر درد میتواند به دلیل مشکلات در ارگانهای داخلی بدن ایجاد شود که به آن درد ارجاعی میگویند. عوامل ایجاد کننده کمر درد شامل استئوآرتروز، اسپوندیلوز، دیسکهای ضعیف، استئوپروز و نازک شدن استخوانها هستند. در صورتی که نتوان علت مشخصی برای کمردرد پیدا کرد، این نوع درد به عنوان درد غیر اختصاصی شناخته میشود.
استئوآرتروز
استئوآرتروز به آسیب دیدن غضروف، پوشش مفصل، رباطها و استخوانهای زیرین مفصل میانجامد. تخریب این بافتها در نهایت باعث بروز درد، سفتی و خشکی در مفاصل میشود. این بیماری معمولاً مفاصلی را تحت تأثیر قرار میدهد که فشار زیادی را تحمل میکنند و به طور مکرر مورد استفاده قرار میگیرند، از جمله مفصلهای ران، زانو، شانه، ستون فقرات، پایه انگشت شست و مفصل انگشت شست پا.
علائم استئوآرتروز
افراد مبتلا به استئوآرتروز ممکن است با علائم زیر مواجه شوند:
– درد و سفتی در مفاصل
– تشدید درد پس از فعالیت یا فشار بر مفصل
– صدای ساییدگی هنگام حرکت مفصل
– خشکی در صبح
– مشکلات خواب ناشی از درد
۵. بیماری های بافت همبند (CTD)
بیماریهای بافت همبند که شامل بافتهای تشکیلدهنده تاندونها، رباطها و غضروفها میشوند، میتوانند منجر به التهاب مفاصل و احساس درد شوند. این التهاب ممکن است در سایر بافتها مانند پوست، ماهیچهها، ریهها و کلیهها نیز بروز کند و علائم متنوعی فراتر از درد مفاصل ایجاد نماید. از جمله نمونههای این بیماریها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
– لوپوس (SLE)
– اسکلرودرمی یا اسکلروز سیستمیک
– درماتومیوزیت
برای تشخیص و درمان آرتروز، مراجعه به متخصص روماتولوژی ضروری است. در دکترتو، علاوه بر امکان تعیین وقت حضوری، خدمات مشاوره آنلاین و تلفنی نیز ارائه میشود.
لوپوس اریتماتوی سیستمیک (SLE)
لوپوس اریتماتوی سیستمیک یا لوپوس، یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به تولید آنتیبادیهایی علیه سلولهای خود میپردازد و این امر منجر به التهاب وسیع و آسیب به بافتها میشود. این بیماری دارای دورههای فعال و بهبودی است و میتواند در هر سنی بروز کند، اما بیشترین شیوع آن در افراد ۱۵ تا ۴۵ ساله مشاهده میشود. به ازای هر مرد مبتلا به لوپوس، بین ۴ تا ۱۲ زن به این بیماری دچار هستند. علت دقیق لوپوس هنوز مشخص نیست، اما ممکن است با عوامل ژنتیکی، محیطی و هورمونی در ارتباط باشد. این بیماری میتواند بر روی مفاصل، پوست، مغز، ریهها، کلیهها، رگهای خونی و سایر بافتها تأثیر بگذارد.
علائم لوپوس
بثورات قرمز یا تغییر رنگ پوست صورت، معمولاً به شکل پروانهای در ناحیه بینی و گونهها ظاهر میشود. از دیگر علائم میتوان به درد و ورم مفاصل، تب با منشا نامشخص، درد قفسه سینه هنگام تنفس عمیق، تورم غدد، خستگی شدید، ریزش موی غیرمعمول، رنگپریدگی یا بنفش شدن انگشتان به دلیل سرما یا استرس، حساسیت به نور خورشید، کاهش تعداد سلولهای خونی، افسردگی و مشکلات در تفکر و حافظه، زخمهای دهانی، تشنجهای غیرقابل توضیح، سقط مکرر جنین و مشکلات کلیوی نامشخص اشاره کرد.
اسکلرودرمی
اسکلرودرمی به بافت همبند بدن آسیب میزند و باعث میشود که پوست فرد خشک و سفت شود. برخی از انواع این بیماری میتوانند بر روی اندامهای داخلی و عروق کوچک تأثیر بگذارند. علت دقیق اسکلرودرمی هنوز مشخص نیست. این بیماری معمولاً افراد بین ۳۰ تا ۵۰ سال را تحت تأثیر قرار میدهد و ممکن است با سایر بیماریهای خودایمنی مانند لوپوس همراه باشد. عوارض آن شامل مشکلات پوستی، ضعف قلب، آسیب به ریهها، اختلالات گوارشی و نارسایی کلیه است.
علائم اسکلرودرمی
تغییر رنگ انگشتان دست یا پا به آبی یا سفید که در واکنش به سرما رخ میدهد، به عنوان پدیده رینود شناخته میشود.
– ریزش مو
– تغییر رنگ پوست
– خشکی و سفتی پوست در نواحی انگشتان دست، ساعد و صورت
– وجود تودههای کوچک سفید زیر پوست که گاهی اوقات مادهای شبیه خمیر دندان ترشح میکنند
– زخمهایی بر روی انگشتان دست یا پا
– پوست خشک و ماسکمانند بر روی صورت
– بیحسی و درد در پاها
– درد، سفتی و تورم در مچ دست، انگشتان و سایر مفاصل
– سرفه خشک، تنگی نفس و خسخس سینه
– مشکلات گوارشی مانند نفخ بعد از غذا، یبوست و اسهال
– دشواری در بلع
– ریفلاکس معده به مری و سوزش سر دل.
۶. آرتروز عفونی
بعضی از باکتریها، ویروسها یا قارچهایی که به مفصل وارد میشوند، گاهی باعث التهاب میشوند. ارگانیزمهایی که میتوانند مفاصل را آلوده کنند عبارتند از:
سالمونلا و شیگلا: از طریق مسمومیت غذایی یا آلودگی غذایی گسترش مییابند.
کلامیدیا و گونوره: بیماریهای منتقله از راه جنسی (STD) هستند.
هپاتیت C: عفونت منتقله از راه خون است که ممکن است از طریق سوزنهای مشترک یا انتقال خون گسترش یابد.
عفونت مفصلی اغلب با آنتی بیوتیک و سایر داروهای ضد میکروبی بهبود مییابد. با این حال، گاهی اوقات آرتروز میتواند مزمن شود و در صورتی که عفونت ادامه دار باشد آسیب مفصلی ممکن است غیر قابل بازگشت شود.
آرتروز غیر التهابی معمولاً با استفاده از مسکنها، فعالیت بدنی، کاهش وزن و روشهای خودمراقبتی بهبود مییابد. در مقابل، آرتریت التهابی با کمک داروهای ضد التهابی نظیر کورتیکواستروئیدها، داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی، داروهای ضد روماتیسمی اصلاحکننده بیماری (DMARDs) و داروهای بیولوژیک درمان میشود.
آرتروز سپتیک (عفونی)
التهاب مفاصل در آرتروز عفونی ناشی از عفونتهای باکتریایی یا قارچی است و معمولاً زانو و لگن را تحت تأثیر قرار میدهد. این بیماری به دو صورت میتواند مفصل را درگیر کند: یکی زمانی که میکروارگانیسمهای بیماریزا از طریق خون به مفصل منتقل میشوند و دیگری زمانی که مفصل بهطور مستقیم از طریق آسیب یا جراحی به این میکروارگانیسمها آلوده میشود.
باکتریهایی مانند استافیلوکوک، استرپتوکوک و نایسریا گونوره، عامل اصلی اکثر موارد آرتروز سپتیک حاد هستند، در حالی که میکروارگانیسمهایی مانند سل و کاندیدا آلبیکنس میتوانند باعث آرتروز سپتیک مزمن شوند. آرتروز سپتیک مزمن نسبت به نوع حاد آن کمتر شایع است و میتواند در هر سنی بروز کند. در نوزادان زیر ۳ سال، مفصل ران معمولاً محل عفونت است.
آرتروز عفونی در سنین ۳ سالگی تا نوجوانی نادر است. در صورتی که کودکان واکسینه نشده باشند، احتمال ابتلا به آرتروز سپتیک ناشی از استرپتوکوک گروه B و هموفیلوس آنفولانزا در آنها بیشتر از بزرگسالان است. همچنین، بروز آرتروز باکتریایی ناشی از عفونت با ویروس آنفلوانزا از زمان استفاده از واکسن هموفیلوس آنفولانزا B (HIB) تقریباً ۷۰ تا ۸۰ درصد کاهش یافته است.
علائم آرتروز سپتیک در نوزادان
گریه در حین حرکت مفصل،
تب،
ناتوانی در حرکت اندام و تحریکپذیری.
علائم آرتروز سپتیک در کودکان و بزرگسالان
تورم مفاصل
ناتوانی در حرکت اعضای بدن
درد شدید، تورم و قرمزی در ناحیه مفاصل
تب
لرز (این علامت غیرمعمول است)
۷. آرتروز متابولیک
اسید اوریک به واسطهی تجزیهی مادهای به نام پورین در بدن تولید میشود. زمانی که تولید اسید اوریک بیشتر از نیاز بدن باشد یا بدن نتواند به اندازه کافی اسید اوریک محلول در خون را از طریق کلیهها دفع کند، سطح اسید اوریک در خون افزایش مییابد. این افزایش سطح میتواند منجر به تجمع اسید اوریک در مفاصل شود و باعث تشکیل کریستالهای سوزنی شکل در مفاصل (عموماً در مفاصل انتهایی اندامها مانند انگشت بزرگ پا و دست) گردد که به بروز بیماری نقرس منجر میشود.
نقرس
زمانی که بدن بیش از حد اسید اوریک تولید کند یا نتواند به اندازه کافی آن را دفع کند، کریستالهای اسید اوریک یا اورات مونوسدیم در بافتها و مایعات بدن تجمع مییابند و باعث بروز نقرس میشوند. عوامل خطر ابتلا به نقرس شامل موارد زیر است:
– اضافه وزن
– فشار خون بالا
– مصرف الکل
– استفاده از داروهای دیورتیک
– رژیم غذایی سرشار از گوشت و غذاهای دریایی
– برخی داروها
– اختلال در عملکرد کلیهها
علائم نقرس
درد و تورم مفاصل، به ویژه در انگشت شست پا، زانو و مچ پا مشاهده میشود. این درد معمولاً به صورت ناگهانی و ضرباندار بروز میکند و اغلب در طول شب اتفاق میافتد. همچنین، مفاصل ممکن است گرم، حساس، قرمز و متورم شوند. تب نیز از دیگر علائم این وضعیت است.
توفی: پس از چند سال ابتلا به نقرس، تودههایی زیر پوست در اطراف مفاصل یا در نوک انگشتان و گوشها شکل میگیرد که میتواند منجر به تغییر شکل و کشش پوست شود. در صورتی که این تودهها باعث تخریب پوست شوند، ممکن است عفونت یا استئومیلیت ایجاد شود. برخی از بیماران ممکن است به جراحی فوری برای تخلیه توفی نیاز داشته باشند.
عوامل موثر در ابتلا به آرتریت
بیشتر انواع آرتروز به مجموعهای از عوامل مختلف وابستهاند، اما برخی از آنها بدون دلیل مشخصی بروز میکنند و به طور غیرقابل پیشبینی ظاهر میشوند. علت بروز آرتروز بسته به نوع آن متفاوت است، اما علل احتمالی التهاب مفاصل شامل موارد زیر میباشد:
– آسیب و ضربه: که میتواند منجر به آرتروز دژنراتیو شود.
– متابولیسم غیرطبیعی: که به نقرس و نقرس کاذب منجر میگردد.
– وراثت: مانند استئوآرتروز.
– عفونتها: مانند آرتروز ناشی از بیماری لایم.
– اختلالات سیستم ایمنی: مانند آرتروز روماتوئید و لوپوس.
– ژنتیک: برخی افراد به طور ژنتیکی بیشتر در معرض ابتلا به بیماریهای مفصلی هستند. عوامل اضافی مانند آسیبهای قبلی، عفونت، سیگار کشیدن و مشاغل فیزیکی میتوانند ژنهای مرتبط با آرتروز را فعال کرده و خطر ابتلا به آن را افزایش دهند.
– رژیم غذایی و تغذیه: نوع تغذیه میتواند در خطر ابتلا به آرتروز و مدیریت آن تأثیرگذار باشد. غذاهایی که باعث افزایش التهاب میشوند، به ویژه آنهایی که پاسخ سیستم ایمنی را تحریک میکنند، مانند محصولات حیوانی و غذاهای حاوی شکر تصفیهشده، میتوانند علائم آرتروز را تشدید کنند. همچنین، نقرس به رژیم غذایی مرتبط است، زیرا نوع تغذیه میتواند تأثیر زیادی بر بروز آن داشته باشد.
عوامل خطر در ابتلا به آرتروز
برخی از عوامل خطر ابتلا به آرتروز قابل تغییر هستند، در حالی که برخی دیگر غیرقابل تغییر میباشند. عوامل غیرقابل تغییر شامل:
– سن: با افزایش سن، احتمال ابتلا به انواع مختلف آرتروز و درد ناگهانی در مچ دست نیز افزایش مییابد.
– جنسیت: شیوع برخی انواع آرتروز در زنان بیشتر است و ۶۰ درصد از مبتلایان به آرتروز زن هستند، در حالی که نقرس در مردان شایعتر است.
– عوامل ژنتیکی: وجود ژنهای خاصی با خطر بالای ابتلا به آرتروزهایی مانند آرتروز روماتوئید (RA)، لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE) و اسپوندیلیت انکیلوزین مرتبط است.
عوامل خطر قابل تغییر آرتروز شامل:
– اضافه وزن و چاقی: وزن اضافی میتواند به شروع و پیشرفت استئوآرتروز زانو منجر شود.
– آسیبهای مفصلی: آسیب به مفاصل میتواند باعث ایجاد استئوآرتروز در آن ناحیه شود.
– عفونت: برخی از عوامل میکروبی میتوانند مفاصل را آلوده کرده و موجب بروز انواع مختلف ورم مفاصل شوند.
– شغل: برخی مشاغل که شامل حرکات تکراری مانند خم شدن زانو و چمباتمه زدن هستند، با افزایش خطر ابتلا به استئوآرتروز زانو همراه میباشند.
درمان آرتروز چیست؟
شاید کنجکاو باشید که درمان قطعی آرتروز چیست. هدف اصلی درمان آرتروز، کنترل درد، کاهش آسیب به مفاصل، حفظ عملکرد و ارتقاء کیفیت زندگی است. برای دستیابی به این اهداف، انواع مختلفی از داروها مانند تولمتین و قرص نوروبین و همچنین تغییرات در سبک زندگی میتوانند مؤثر باشند. به طور کلی، درمانها شامل موارد زیر هستند:
درمان دارویی آرتروز
داروهای تجویزی مانند قرص سلکوکسیب به نوع خاصی از آرتروز وابسته هستند. داروهای مورد استفاده برای درمان آرتروز شامل موارد زیر میباشند:
۱. داروهای ضد درد
استامینوفن (Tylenol)، ترامادول (Ultram)، داروهای مخدر حاوی اکسی کدون (مانند Percocet و Oxycontin) و هیدروکودون (مانند Vicodin و Lortab) به همراه داروی گلوکوزامین از جمله داروهایی هستند که مورد استفاده قرار میگیرند. همچنین، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) شامل ایبوپروفن (Advil و Motrin IB)، ملوکسیکام، ناپروکسن سدیم (Aleve) و قرص ایندومتاسین نیز در این دسته قرار دارند.
۲. داروهای ضد روماتیسمی اصلاح کنندهی بیماری (DMARDs)
متوتروکسات (Trexall)
هیدروکسی کلروکین (Plaquenil)
استفاده از داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی مانند ایبوبروفن و ناپروکسن میتواند به کاهش دردهای التهابی کمک کرده و سطح CRP را کاهش دهد.
۳. داروهای بیولوژیکی
اتانرسپت (Enbrel)
اینفلکسیمب (Remicade)
۴. کورتیکواستروئیدها
آرتروز غیر التهابی معمولاً با استفاده از مسکنها، فعالیت بدنی، کاهش وزن و روشهای خودمراقبتی بهبود مییابد. در مقابل، آرتریت التهابی با کمک داروهای ضد التهابی نظیر کورتیکواستروئیدها، داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی، داروهای ضد روماتیسمی اصلاحکننده بیماری (DMARDs) و داروهای بیولوژیک درمان میشود.
درمان های غیر دارویی آرتروز
اگر پزشک شما برای آرتروز درمان دارویی تجویز کرده باشد یا نکرده باشد، برخی از روشهای درمانی غیر دارویی میتوانند به شما کمک شایانی کنند. در ادامه به بررسی تعدادی از این درمانها میپردازیم که بیشتر آنها به تغییر سبک زندگی مربوط میشوند.
۱. رژیم غذایی
تحقیقات نشان میدهد که یک رژیم غذایی سالم و متعادل که شامل پروتئینهای حیوانی و گیاهانی با آنتیاکسیدانهای بالا و خواص ضد التهابی است، میتواند به درمان افراد مبتلا به آرتروز کمک کند. این مواد غذایی شامل ماهی، آجیل، دانهها، میوهها، سبزیجات، لوبیا، روغن زیتون و غلات کامل هستند. در مقابل، مواد غذایی حاوی ماده شیمیایی به نام سولانیون، مانند گوجهفرنگی، برای این افراد مفید نیستند.
۲. درمان فیزیکی
پزشکان معمولاً به بیماران مبتلا به آرتروز دورههای فیزیوتراپی، ماساژ، درمان با آب گرم، کار درمانی و مدیریت خستگی را پیشنهاد میکنند تا به کنترل مشکلات و کاهش محدودیتهای حرکتی آنها کمک کنند.
۳. آموزش به بیمار و خود مدیریتی
شامل رعایت نکاتی است که به بهبود وضعیت بیمار کمک میکند، از جمله: انجام فعالیتهای بدنی همراه با استراحت کافی، حفظ وزن مناسب، پرهیز از سیگار و الکل، محافظت از مفاصل در برابر فشارهای غیرضروری، بهبود کیفیت خواب با اجتناب از مصرف کافئین و ورزشهای شدید در شب و محدود کردن استفاده از صفحهنمایش قبل از خواب. همچنین، مراقبت از مفاصل با انجام اقداماتی مانند استفاده از مفاصل بزرگ به عنوان اهرم برای باز کردن درب و به کارگیری چند مفصل برای توزیع وزن اشیاء سنگین، مانند استفاده از کولهپشتی و پرهیز از نشستن در یک وضعیت برای مدت طولانی، و انجام چکاپهای منظم توسط پزشک.
در روند درمان آرتروز، میتوانید از خدمات متخصصان طب فیزیکی و توانبخشی نیز بهرهمند شوید.
درمان آرتروز زانو
برخی از روشهای درمانی که برای بهبود وضعیت زانو به کار میروند، شامل موارد زیر هستند:
– جراحی زانو
– استفاده از کمپرس گرم یا سرد بر روی زانو و استراحت
– فیزیوتراپی و برنامههای توانبخشی
– ماساژ درمانی
– تزریق کورتیکواستروئید به زانو
– تزریق هیالورونیک اسید به داخل مفصل زانو
– درمان با PRP و تزریق سلولهای بنیادی
– RFA (رادیوفرکوئنسی)
۱. درمان آرتروز زانو در خانه
برای درمان خانگی آرتروز زانو، انجام تمرینات و ورزشهای مناسب توصیه میشود. برخی از ورزشهای هوازی که میتوانید برای بهبود وضعیت خود انجام دهید عبارتند از:
میتوانید یک دوچرخهی ثابت در منزل داشته باشید و به آرامی ورزش کنید.
همچنین میتوانید از تردمیل در خانه استفاده کنید و به پیادهروی بپردازید. پیادهروی در فضای باز نیز میتواند مؤثر باشد.
تلاش کنید که در طول هفته حدود ۱۵۰ دقیقه ورزشهای هوازی انجام دهید تا وضعیت زانوی شما بهبود یابد.
اگر زانوی شما دچار درد و آسیب میشود، میتوانید مدت زمان ورزش را به ۱۰ دقیقه کاهش دهید و آن را در روزهای مختلف تقسیم کنید.
۲. درمان قطعی آرتروز زانو
عمل جراحی زانو برای درمان آرتروز یکی از روشهای مؤثر و قطعی به شمار میآید و پیش از انجام آن، مشاوره با یک متخصص روماتولوژی ضروری است. در این جراحی، مفصل آسیبدیده زانو تعویض شده و به جای آن یک مفصل مصنوعی قرار میگیرد.
۳. قرص آرتروز زانو
برای درمان آرتروز و کاهش درد مفاصل زانو، میتوانید از داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی مانند ناپروکسن و ایبوپروفن و همچنین سایر مسکنها بهره بگیرید.
۴. برای درمان آرتروز زانو چه بخوریم؟
برای کاهش درد ناشی از آرتروز، میتوانید از مواد غذایی زیر بیشتر بهرهمند شوید:
– ماهیهای چرب مانند سالمون و مکرل که سرشار از امگا-۳ و ویتامین D هستند.
– سبزیجات برگ سبز تیره را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
– مصرف مغزها از میان انواع آجیلها را افزایش دهید.
– روغن زیتون را به برنامه غذایی خود اضافه کنید.
– آلو را در رژیم غذایی خود قرار دهید.
– سیر و پیاز را فراموش نکنید.
– چای سبز بنوشید.
درمان آرتروز گردن
برای درمان آرتروز گردن، در صورتی که علائم شدید نباشند، پزشک معمولاً از شما میخواهد که بیشتر استراحت کنید، گردنبند استفاده کنید، دارو مصرف کنید و به فیزیوتراپی مراجعه کنید. با این حال، هیچیک از این روشها به طور مستقیم علت اصلی مشکل را درمان نمیکنند. اگر درد به شدت افزایش یابد، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشید.
۱. درمان قطعی آرتروز گردن
درمان نهایی آرتروز گردن از طریق جراحی انجام میشود. این جراحی معمولاً زمانی صورت میگیرد که سایر روشهای درمانی مؤثر نبوده و علائم بیماری تشدید شوند.
۲. ورزش برای آرتروز گردن
تمرینات ورزشی برای بهبود آرتروز گردن شامل مراحل زیر است:
1. بر روی یک صندلی با وضعیت مناسب نشسته و راحت باشید.
2. به آرامی سر خود را به سمت راست خم کنید، در حالی که چانه را در مرکز نگه داشتهاید.
3. این حالت را به مدت ۵ تا ۱۰ ثانیه حفظ کنید و سپس به وضعیت اولیه بازگردید.
4. حالا همین تمرین را برای سمت چپ انجام دهید و دوباره ۵ تا ۱۰ ثانیه در آن حالت بمانید و سپس به مرکز برگردید.
5. این تمرینات را چندین بار در طول روز تکرار کنید تا وضعیت گردن شما بهبود یابد.
بیماریهای همزمان با آرتروز
در ادامه به بررسی بیماریهایی که معمولاً در کنار آرتروز مشاهده میشوند، میپردازیم:
۱. فشار خون بالا و بیماریهای قلبی
این مورد، شایعترین بیماری همزمان در بزرگسالان مبتلا به آرتروز به شمار میآید.
۲. بیماریهای تنفسی مزمن ناشی از سیگار
این بیماری، دومین مشکل شایع در بزرگسالان مبتلا به آرتروز است.
سخن پایانی
آرتروز یا آرتریت از بیماریهای است که مفاصل را درگیر میکند. آرتروز انواع مختلفی دارد و با علائم و نشانههای مختلفی همراه است و برای درمان آن از روشهای درمانی متفاوتی استفاده میشود.